Jak karmić noworodka? Jak często powinien jeść maluch? Te pytania zadają często młode mamy, poszukując wskazówek dotyczących poprawnego karmienia ich nowonarodzonych dzieci. Wraz z położną Agnieszka Ryczek przygotowaliśmy więc szereg porad dla młodych mam.
Karmienie dziecka to historia rozpisana na lata. Rozpoczyna się tuż po urodzeniu, a kończy, gdy dorosłe opuszcza dom. Warto wiedzieć, że od tego, jak zapiszemy jej pierwsze strony, będą zależeć nawyki żywieniowe, poprawny metabolizm i zdrowe dorastającego dziecka.
Wreszcie nadeszła ta chwila. Położna kładzie na piersi szczęśliwej mamy nowo narodzone dziecko. Maluch przez dłuższy czas leży przyklejony do jej ciała w pozycji „skóra do skóry”. Słyszy towarzyszący mu od zawsze dźwięk jej bijącego serca i rozpoznaje jej głos. Powoli uspokaja się... ale po jakimś czasie sam delikatnie przesuwa się w stronę sutka. Pora na pierwszy posiłek zwany siarą. Jest bogaty w przeciwciała odpornościowe, dlatego jest tak ważny.
Mleko matki najlepsze
Mimo że specjaliści zalecają powrót do naturalnych metod karmienia dopiero co narodzonych dzieci, część młodych kobiet z powodów trudności z karmieniem piersią zbyt szybko zniechęca się do tej czynności. Również pielęgniarki i położne środowiskowe nie zawsze wystarczająco dobrze edukują matki.
Dlatego kobieta ciężarna i jej partner preferencje co do porodu i połogu - w tym karmienie piersią, karmienie na żądanie, niepodawanie butelki ani smoczków - przekazują personelowi szpitala w formie planu tworzonego w czasie wizyt poprzedzających poród.
Doskonałym rozwiązaniem stał się rooming-in, czyli możliwość stałego przebywania dziecka i mamy na jednej sali szpitalnej. Karmienie piersią od pierwszych dni życia ma dużo większą szansę na powodzenie, jeśli matka przebywa z dzieckiem cały lub prawie cały czas. Zdarza się jednak, że po porodzie kobieta jest zbyt zmęczona, by przebywać z noworodkiem 24 godziny na dobę. Wówczas można zastosować częściowy rooming-in. Dziecko jest razem z matką w ciągu dnia, w nocy natomiast przebywa w sali dla noworodków. Przy zastosowaniu takiego rozwiązania, w ciągu dnia karmienie odbywa się na żądanie. W nocy malec przynoszony jest matce, jak tylko się przebudzi. Takie rozwiązania ułatwiają początki karmienia piersią i jednocześnie umożliwiają matce zregenerowanie sił po porodzie.
Pomocne akcesoria do karmienia dziecka
Młoda mama po powrocie do domu powinna wypracować sobie swój własny system. Na początku lepiej karmić dziecko w cichym i spokojnym miejscu. Warto skorzystać z różnych akcesoriów, wspomagających karmienie niemowlaka.Takimi produktami są, między innymi: rogale i poduszki. Ich ergonomiczny kształt gwarantuje maluchowi wygodę i jednocześnie odciąża plecy matki, redukując napięcie szyi i karku.
Mleko i dodatki
Bez wątpienia przez pierwsze pół roku życia dziecka, najlepszym pożywieniem jest mleko mamy. Zawiera podstawowe składniki odżywcze, które w pełni zaspokajają wyjątkowe potrzeby żywieniowe niemowlęcia i zapewniają jego właściwy wzrost oraz rozwój. Dlatego też wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia, a następnie wprowadzanie posiłków uzupełniających oraz kontynuacja karmienia mlekiem kobiecym nawet do 2. roku życia są zalecane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Oznacza to, że matczyne mleko zawiera wszystkie niezbędne do intensywnego rozwoju składniki, odpowiednie proporcje białka, węglowodanów, tłuszczu oraz wapnia i witamin. Czy te niezbędne elementy znajdują się w przeznaczonym dla niemowląt mleku modyfikowanym?
Mieszanki pod lupą, czyli co z tym mlekiem modyfikowanym?
W ostatnich latach w stosunku do mleka modyfikowanego została zastosowana metoda „szkiełka i oka”. Naukowcy zasiedli w laboratorium i zaczęli badać. Wnioski, do jakich doszli jednoznacznie potwierdzają hipotezę, że wystąpienie alergii, a także otyłości u dziecka może być spowodowane podawaniem mleka modyfikowanego w okresie niemowlęcym. Mechanizmy leżące u podłoża tego związku przedstawiono w artykule opublikowanym w Allergy, Asthma & Clinical Immunology Journal.
Decyzja
W ludzkim organizmie już od momentu poczęcia zachodzi wiele złożonych zmian, które razem składają się na proces wzrastania. Niektóre z nich regulowane są przez enzym nazywany kinazą mTORC. To dzięki niej procesy, takie jak wzrost i namnażanie komórek, pozostają w równowadze. Dzieje się tak dzięki zdolności do rozpoznawania wielu sygnałów pochodzących z otoczenia komórki. Kinaza mTORC rozpoznaje na przykład sygnał dotyczący dostępności aminokwasów, czyli fragmentów białek. Na podstawie tej informacji komórka podejmuje decyzję „rosnąć czy nie”. W przypadku dużej dostępności aminokwasów dochodzi do wywołanej działaniem mechanizmu mTORC aktywacji wzrostu komórki – czyli decyzji „rosnąć”. Jednak, w jaki sposób wiąże się to ze sposobem karmienia? Pamiętajmy, że mleko modyfikowane to nadal mleko krowie, a więc substancja zawierająca taki poziom białek, który zapewni prawidłowy wzrost cielakowi. Białka składają się z aminokwasów, na których obecność tak wrażliwa jest kinaza mTORC. U niemowląt karmionych mieszanką dochodzi więc do nasilenia kinazy mTORC. W efekcie głównym zadaniem, na którym skupiają się komórki jest wzrost. Badania wykazały, że rozregulowanie tego procesu jest wprost proporcjonalne do zawartości białek w mleku – im więcej białek tym bardziej nasilona kinaza mTORC. Dziecko szybciej przybiera na wadze, bo zwiększa się ilość tkanki tłuszczowej. A to oznacza ryzyko otyłości i chorób z nim związanych w późniejszym życiu.
Oprac. Elżbieta Maziejuk Łuszczewska
Konsultacja specjalistyczna Agnieszka Ryczek, położna
Niniejszy artykuł stanowi wyraz osobistych przekonań jego autora i nie zastąpi indywidualnej porady specjalisty. Przed podjęciem decyzji w Państwa sprawie zalecamy konsultacje ze specjalistą w danej dziedzinie.
