Firmy farmaceutyczne prześcigają się w pomysłach stworzenia witamin dla dzieci, które z chęcią będą zażywać. Żelki, owocowe lizaki, cukierki, słodkie syropy – czy rzeczywiście podawanie witamin naszym pociechom jest potrzebne?
Według Instytutu Matki i Dziecka u dzieci poniżej 3. roku życia występują wyłącznie niedobory witaminy D oraz wapnia. Podawanie dodatkowych witamin jest najczęściej zbędne i może być nawet niebezpieczne.
Witaminy dla dzieci - co za dużo, to niezdrowo
Zarówno niedobór witamin u dzieci, jak i ich nadmiar może zaszkodzić. „Przedawkowanie witamin” nosi miano hiperwitaminozy i wynika najczęściej ze spożywania syntetycznych preparatów witaminowych.
Zażywanie zbyt dużych dawek witaminy A może się objawiać między innymi drażliwością, wypadaniem włosów, wymiotami, brakiem łaknienia oraz suchością skóry. Stosowane z nadwyżką witaminy z grupy B wywołują zaburzenia ze strony układu pokarmowego, reakcje uczuleniowe, a przy dłuższym stosowaniu zaburzenia neurologiczne. Z kolei nadmiar witaminy C powoduje zakwaszenie organizmu i sprzyja wytwarzaniu się kamieni w drogach moczowych. Najczęściej przedawkowywaną witaminą jest witamina D, jej nadmierne spożycie sprzyja zmęczeniu, nudnościom, biegunce, bólom głowy oraz zwiększa prawdopodobieństwo powstawania kamicy nerkowej oraz miażdżycy. Jeśli nasze dziecko zażywa witaminy dla dzieci, zachowajmy ostrożność przy podawaniu maluchowi jedzenia lub soków wzbogacanych witaminami. Kaszki, jogurty, soki owocowe, przetwory czy mleko bardzo często mają dodatkową dawkę witamin, dlatego uważnie czytajmy ich etykiety.
Niezbędne witaminy dla dzieci
Do grupy witamin, które wymagają suplementacji u naszego dziecka, należą:
Witamina D – tak zwana witamina słońca, powstaje w naszym organizmie pod wpływem promieni słonecznych. Malec przebywający na świeżym powietrzu w bezchmurny dzień po około 15 minutach ekspozycji na słońce odkrytego ciała powinien otrzymać jej odpowiednią dawkę. Niestety, nie zawsze taka naturalna suplementacja jest możliwa. Czynnikami, które utrudniają naturalną syntezę witaminy D, są filtry przeciwsłoneczne, duże zachmurzenie w niektórych krajach, a także zanieczyszczenie środowiska (m.in. smog). W naszej szerokości geograficznej zażywanie syntetycznych preparatów z tym środkiem chemicznym jest koniecznością, szczególnie w zimie, nie tylko przez dzieci, ale także przez dorosłych. Do skutków niedoboru witaminy D zaliczyć możemy słabe kości i zęby u dziecka, pojawienie się krzywicy, a także osteoporozę w późniejszym wieku.
Witamina K – to witamina odpowiedzialna za krzepliwość krwi, której niedobór grozi chorobą krwotoczną noworodka. Zaraz po narodzinach każdy maluch dostaje zastrzyk tej witaminy. Dodatkowo dzieci karmione piersią przez pierwsze trzy miesiące życia otrzymują witaminę K w formie preparatów w kroplach lub kapsułkach typu twist-off.
DHA – to kwasy tłuszczowe omega-3 odpowiedzialne za kształtowanie się wzroku i mózgu dziecka. Suplementacja nie jest wymagana, jeśli maluch dostaje odpowiednie porcje DHA wraz z pożywieniem. Te dobroczynne kwasy znajdziemy głównie w morskich rybach, takich jak łosoś hodowlany, szprotka, anchois, śledź atlantycki. Mamy karmiące piersią powinny pamiętać, aby wprowadzić do swojej diety produkty bogate w DHA.
Witamina witaminie nierówna - naturalne witaminy dla dzieci
Witaminy, które przyjmują nasze dzieci w postaci różnego rodzaju preparatów, nie są dokładnie takie same, jakie otrzymałyby z pokarmów. Syntetycznie wytwarzane witaminy poddawane procesom technologicznym w laboratoriach nie przypominają tych pozyskiwanych z natury. Suplementy przyswajają się znacznie gorzej i nigdy nie będą w stanie zastąpić witamin z żywności.
Przykładowo, witamina C z cytryny oprócz samej witaminy ma również w składzie bioflawonoidy i fenol, które ułatwiają jej przyswajanie i wchłanianie. Tymczasem witamina w formie tabletki czy syropu posiada wyłącznie czystą witaminę C.
Jak wybrać najlepsze witaminy dla dzieci? Postaw na zdrową dietę!
Zamiast faszerować swoje dziecko sztucznymi witaminami dla dzieci w tabletkach, postarajmy się, aby jego dieta była zdrowa i urozmaicona. Nie może w niej zabraknąć świeżych warzyw i owoców, mięsa, kasz, pełnoziarnistego pieczywa, a także morskich ryb. Jeśli nasz maluch niechętnie sięga po podawane przez nas produkty, warto zastąpić je innymi i równie zdrowymi produktami lub też spróbować podawać posiłki w nieco innej, atrakcyjniejszej dla dziecka formie. Jeśli podejrzewamy niedobory witamin u dziecka, nie podawajmy multiwitaminy na własną rękę. Warto wybrać się wtedy do lekarza, który zleci badania i stwierdzi niedobory oraz dobierze odpowiedni zestaw suplementów.
Dobrze zbilansowana i dopasowana do potrzeb maluszka dieta powinna w pełni zaspokoić jego potrzeby. Wyjątek stanowią jedynie witaminy D i K, których przyjęcie w odpowiedniej dawce mogłoby być problemem. Pamiętajmy, aby uzupełnianie witamin i minerałów zawsze konsultować ze specjalistą, ponieważ w większości przypadków ich podawanie jest zupełnie niepotrzebne
Oprac. Agata Opiela (dietetyk, ekspert ds. żywienia)