Niemowlę wśród ludzi

Niemowlę wśród ludzi - budowanie więzi z dzieckiem

 

Gdy dowiadujemy się, że zostaniemy rodzicami pragniemy się do tej roli jak najlepiej przygotować, czytamy poradniki jak skompletować wyprawkę, wybrać mebelki i zabawki, pielęgnować noworodka, czy wreszcie jak stymulować jego rozwój psychoruchowy. Często zapominamy, że już na tym etapie warto zadbać również o jego rozwój społeczny.

W pierwszych latach życia, to właśnie my – rodzice jesteśmy źródłem wiedzy dla naszych pociech, wzorem do naśladowania, to my poprzez wychowanie dziecka pokazujemy jak budować relacje społeczne z otoczeniem.

 

Rozwój społeczny małego człowieka w pigułce

Pierwsze relacje społeczne dziecko nawiązuje już jako noworodek. Odbiorcami jego działania w naturalny sposób stają się najbliżsi – najczęściej dorośli. Im bliżej wieku przedszkolnego, tym te proporcje wyraźnie się zmieniają na rzecz rówieśników, innych dorosłych (np. panie w przedszkolu, nauczyciele, trenerzy).

Wiek niemowlęcy charakteryzuje się współdziałaniem między dzieckiem a jego opiekunami. To przede wszystkim my mówimy do dziecka, wymyślamy zabawy – niemowlę odpowiada nam uśmiechem, gaworzeniem czy gestem.

Wiek poniemowlęcy, to świadome inicjowanie zachowań i działań. W tym okresie dziecko zaczyna interesować się rówieśnikami, ale nadal najchętniej wybiera zabawę z dorosłymi.

Przełom drugiego roku życia to etap kształtowania swojej indywidualności. Dziecko w każdej sytuacji chce postawić na swoim, a słowo „nie” to najczęściej używana odpowiedź. W kontaktach z rówieśnikami dziecko jest raczej obserwatorem niż czynnym uczestnikiem, zabawa odbywa się równolegle. Próby dzielenia się najczęściej kończą się buntem.

Trzyletnie dziecko słowo „nie” zaczyna zamieniać na „tak”, coraz chętniej podejmuje zabawę z innymi, nie przeszkadza mu dzielenie się, zaczyna zawierać pierwsze dziecięce przyjaźnie.

 

Budowa relacji z dzieckiem. Jak wspierać proces budowania relacji społecznych?

Bezpieczeństwo na pierwszym miejscu.

Kształtowanie poczucie bezpieczeństwa przypada na pierwsze dwa lata życia dziecka, jednak jego najsilniejszy okres to pierwszy rok. Tu główne zadanie należy do rodziców! Mały człowiek poza brzuchem matki narażony jest na różnorakie bodźce, niezrozumiałe gesty i zachowania. To my jesteśmy jego ratunkiem, gdy coś jest nie tak. Ofiarujmy mu, więc naszą obecność najdłużej jak się da.

Nie zmuszaj i uprzedzaj działania innych!

Pojawienie się nowego członka rodziny wiąże się z licznymi odwiedzinami. Nie narażajmy swojego dziecka na niepotrzebny stres, nie przerzucajmy go z rąk do rąk nowym ciociom i wujkom – takie zachowanie odbiera maluchowi poczucie bezpieczeństwa, a w przyszłości może przyczynić się do braku pewności siebie, czy nieufności.

Około 6 miesiąca życia u dziecka pojawia się lęk przed obcymi, który stanowi naturalny etap. Zamiast zmuszać dziecko do kontaktu z obcym, czy wmawiać mu nieśmiałość pozwólmy maluchowi oswoić się ze swoimi uczuciami. Komfort naszego dziecka powinien być naszym priorytetem!

Wychowanie dziecka w rodzinie. Bądź wzorem!

Pamiętajmy, dziecko czerpie wzory zachowań od najbliższych, więc to, w jaki sposób się do siebie odnosimy, jak zachowujemy się w kontaktach z obcymi stanowi dla niego punkt odniesienia. Jeśli jesteśmy otwarci i życzliwi, dajemy sygnał – tak należy się zachowywać w stosunku do innych.

Nie pozbywajmy się dziecka, gdy chcemy wyjść do restauracji, odwiedzić znajomych, czy wyjechać na weekend – oswajamy w ten sposób dziecko z obecnością innych ludzi, a także budzimy w nim ciekawość świata.

Tłumaczmy maluchowi zachowania innych, uczmy okazywania uczuć, zachęcajmy do kontaktów z rówieśnikami poprzez organizowanie spotkań z osobami mającymi dzieci w podobnym wieku.

To, co przekazaliśmy dziecku w genach to jedno, ale to, jakim człowiekiem będzie to drugie. Ukształtowanie malucha to najpiękniejsze, ale równocześnie najtrudniejsze zadanie, jakie stoi przed rodzicami.

 

Oprac. Agata Opiela
Konsultacja specjalistyczna Aleksandra Błaszkiewicz-Okrągły, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, psycholog z przygotowaniem pedagogicznym

 

Słowa kluczowe: budowa relacji z dzieckiem, wychowanie dziecka w rodzinie, wychowanie dziecka, budowanie więzi z dzieckiem