Macierzyństwo to zbyt poważna sprawa, by pozostawić ją przypadkowi. Dlatego świadome kobiety decydują się na nie z rozwagą. Wiedzą, że zapewnią swemu dziecku szczęśliwą przyszłość, jeśli zadbają o realizację nie tylko potrzeb malucha, ale również swoich.
Gdy kobieta zdecyduje się na bycie mamą, chce zadbać nie tylko o możliwie najlepszą edukację dziecka, ale przede wszystkim sprawić, by wyrosło na szczęśliwego człowieka. Wie, że aby to osiągnąć, należy podejmować przemyślane decyzje na długo przed pojawieniem się malucha. Bo wychowanie dziecka to rozpisana na wiele rozdziałów opowieść.
Szczęśliwy związek - szczęśliwe macierzyństwo
Szczęście dziecka jest warunkowe, bo dzieci czują się w rodzinie dokładnie tak jak ich rodzice - przypomina przy każdej okazji Jasper Juul, duński neuropsycholog, twórca sieci poradni wychowawczych Family-Lab. Są szczęśliwe, jeśli szczęśliwi są mama i tata. Pełna miłości, partnerska relacja między rodzicami to prawidłowy rozwój dziecka, fundament budowania osobowości dziecka, postrzegania samego siebie i innych, kreowania życiowej postawy. Dlatego tak wiele zależy od zaangażowania i uważności członków rodziny na potrzeby drugich. Maluchy chłoną wszystko jak przez osmozę - przekaz, który dostają od rodziców traktują jak wyrocznię i budują według niej świat swoich wartości. Nie oznacza to jednak obowiązku praktykowania przez kobietę wzorca Matki Polki poświęcającej się na ołtarzu rodziny. Współczesna Polka, realizując się w rodzinie, nie rezygnuje przy tym ze swoich kobiecych potrzeb, rozwija się, buduje niezależność i rozwija relacje ze swym życiowym partnerem.
Samotne macierzyństwo
Co robić, gdy życie napisze dla związku koślawy scenariusz? Psychologowie są zdania, że najważniejsze jest stworzenie stabilnej, bezpiecznej przestrzeni dla dziecka, bo kiedy tego brakuje, nie ma warunków do prawidłowego rozwoju. - Trzy doby po tym, jak urodziłam Marzenkę, postanowiłam wyrzucić mojego męża z domu – wspomina w miesięczniku „Gaga” Anna z Opola. - Gdy on trzecią dobę z powodu swojej ogromnej ojcowskiej radości świętował i nie miał czasu mnie odwiedzić, coś we mnie pękło. Bałam się samotności, ale musiałam wiedzieć, na czym stoję, nie łudzić się. Bo być samotnym, gdy obok jest ktoś bliski, to znacznie bardziej bolesne od zwykłego bycia samemu, gdy na nic się nie czeka.
- Kobiety zazwyczaj czepiają się mężczyzny i tolerują absolutnie wszystkie jego zachowania, byleby tylko był – komentuje prof. Magdalena Środa, etyczka, filozofka, publicystka. - Ta kobieta wyrzuciła tego młodzieńca w dobrym momencie. W przeciwnym wypadku pewnie musiałaby to zrobić dużo później.
Ciąża - dbanie o szczęście dziecka od pierwszych chwil
Co możemy zrobić, żeby dziecko od samego początku rozwijało się prawidłowo?
- Cztery rzeczy - odpowiada prof. John Medina, autor książki „Jak wychować szczęśliwe dziecko” - Po pierwsze: właściwe się odżywiać, czyli: jak najmniej przetworzonego jedzenia i jak najwięcej świeżych produktów. Do tego codzienna porcja kwasu foliowego i kwasy omega-3, dzięki którym mózg dziecka najlepiej się rozwija. Po drugie: właściwa waga podczas ciąży. Kobiety z nadwagą z BMI (wskaźnik masy ciała) powinny przybrać najwyżej 7,5–12,5 kg. Natomiast kobiety z wagą normalną mogą przybrać od 14–20 kg. Po trzecie: 30 minut aerobowych ćwiczeń codziennie. Dzieci aktywnych mam są mądrzejsze, a ruch świetnie działa także na ich mózg. Po czwarte: Unikać długotrwałego stresu, który niszczy u dziecka układ odpowiedzialny za reakcje na stres i części mózgu nadzorujące pamięć i emocje. Co ciekawe, ćwiczenia aerobowe blokują efekt długotrwałego stresu.
Maluch w domu
Czas spędzany w rodzinnym gronie jest dla dzieci nie do przecenienia. Bardzo pouczającym doświadczeniem jest aktywne uczestnictwo w życiu dorosłych. Oswajanie ich z domowymi obowiązkami, włączanie we wspólne tworzenie domu, to jednocześnie przygotowanie ich do dorosłego życia, jak i sposób na rodzinną integrację. Joanna, mama dwóch dziewczynek, dostrzega umiejętności, jakich nabywa jej 3-letnia córka towarzysząc jej w wizytach w bibliotece. – Uczy się szacunku do rzeczy (nigdy nie niszczy książek), terminowości (wie, że musimy oddać książeczkę na czas), relacji międzyludzkich (zawsze rozmawia z panią bibliotekarką), szacunku do innych (wie, że trzeba zachowywać się cicho, aby nie przeszkadzać osobom w czytelni).
Codzienne czynności, które rodzice muszą wykonać, są dobrym pretekstem do spędzania owocnego czasu ze swoimi pociechami. Natomiast żadnej telewizji przed ukończeniem dwóch lat! Telewizja odbiera czas spędzany z ludźmi. Ten czas daje dzieciom ważną praktykę czytania ekspresji z ludzkiej twarzy, poznawania gestów i rozwoju języka. Psychologowie pokazują, że o przyszłych sukcesach dziecka decydują w dużej mierze umiejętności komunikowania się z innymi i samoświadomość. - Umiejętność empatycznego myślenia, czyli zdolność rozpoznawania tego, co dzieje się w umysłach innych, oraz tego, co dzieje się w nas samych – jest niezbędna, aby móc budować udane relacje z ludźmi. – pisze psycholog Anna Nowak, autorka artykułu „Nauka empatii – dlaczego jest ważna dla dzieci?”
Rozwój przedszkolaka
Gdy maluch kończy 3 lata może już i powinien rozpocząć edukację poza domem. I nie chodzi tylko o naukę literek, cyferek czy rysowania, ale o interakcję z rówieśnikami i innymi dorosłymi niż najbliżsi, dostęp do urozmaiconych zajęć, poznawanie nowych miejsc, sytuacji i zjawisk. Choć rodzice nadal będą mieć ogromny wpływ na wychowanie dziecka, z biegiem czasu zwiększa się rola przedszkola i szkoły, bowiem właśnie tam spędza ono znaczącą część swojego życia. Wybór przedszkola dla dziecka nigdy nie jest łatwy, a z punktu widzenia szeroko pojętego rozwoju dziecka niezwykle istotny. Sonia Bohosiewicz, aktorka, mama dwóch chłopców, w wywiadzie dla miesięcznika "Gaga" przyznaje, że decydując się na wysłanie synów do przedszkola, miała jasno sprecyzowane wymagania. – Marzyłam o miejscu, w którym zabawa będzie łączyła się z nauką, a nauka będzie rozumiana jako odkrywanie świata. Natomiast nauczyciele zamiast oceniać i wprowadzać niezdrowe zasady konkurencji, będą mądrymi towarzyszami dzieci w poznawaniu tajemnic nauki. Rodzice często podkreślają, że bardzo ważne jest to, by w przedszkolu dzieci utrwalały zasady, sposób patrzenia na świat i styl działania, który przekazują im w domu. Spójność pomaga dziecku łatwiej odnaleźć się w nowym środowisku.
- Jeśli chodzi o oglądanie przez malca telewizji, to najważniejszy jest wybór odpowiednich programów - podpowiada odpowiada prof. John Medina. - Trzeba pamiętać o bardzo silnej tendencji dzieci do naśladowania tego, co widzą. Jeśli chodzi o komputer, to mózg potrzebuje ćwiczeń aerobowych, a komputer zabiera czas spędzony na zabawach na świeżym powietrzu.
Przepis na szczęśliwego człowieka
Co według współczesnych matek jest dla rozwoju ich dziecka wartością nadrzędną – taką, która pomoże mu w budowaniu szczęśliwego życia? Pewność siebie, empatia, otwartość, umiejętność wyrażania swoich potrzeb i cieszenia się z małych sukcesów. To klucz do osiągnięcia zadowolenia w życiu. – Mam poczucie, że tylko człowiek, z solidnie zbudowanym poczuciem własnej wartości, może samemu być szczęśliwym, a przy tym wrażliwym na innych; dokonać czegoś i czerpać z życia radość - dodaje Sonia Bohosiewicz. Przyznaje też, że dla niej podstawowym zadaniem jako rodzica jest obdarowanie dziecka pełną akceptacją. – Dbam o to, by dostarczyć dziecku miłości nieuzależnionej od postępów, zdolności, osiągnięć, czegokolwiek. Miłości, tylko dlatego, że jest i że jest właśnie ono. Kształtowanie świadomego siebie i swoich możliwości przez małego człowieka, daje mu siłę do tego, by pewnym krokiem wszedł w dorosłe życie, czuł się spełniony, potrafił walczyć o własne szczęście, zachowując przy tym uważność na innych.
Oprac. Marcin Bieniek
Konsultacja specjalistyczna Aleksandra Błaszkiewicz-Okrągły, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, psycholog z przygotowaniem pedagogicznym