Pediatrzy są gorącymi zwolennikami szczepień. Nie mogą jednak dać słowa, że po zastrzyku dziecko nie odczuje żadnych skutków ubocznych. Najczęściej są one łagodne i przemijające.
Szczepienia dzieci są zalecane na całym nowoczesnym świecie. Chronią przed wieloma groźnymi chorobami. Ich bezpieczeństwo jest dokładnie sprawdzane czuwają nad tym organizacje krajowe, międzynarodowe jaki i instytuty badawcze. Wszystkie współczesne szczepionki przed zarejestrowaniem i dopuszczeniem do używania przechodzą bardzo skrupulatne i wiarygodne badania bezpieczeństwa. Ten aspekt oceny szczepionek analizowany jest najdokładniej. Tym niemniej z roku na rok rośnie liczba rodziców, którzy nie podporządkowują się obowiązkowym szczepieniom dzieci. W 2010 roku 3% dzieci w Polsce nie było zaszczepione, a w 2012 roku było ich już 5%. Taka tendencja wydaje się póki co utrzymywać za sprawą licznych ruchów antyszczepionkowych. Na szczęście nie znajdują one posłuchu u większości społeczeństwa, przez co wyszczepialność dzieci w Polsce utrzymuje się stale powyżej 95%.
Szczepionkowy alarm - niebezpieczeństwa braku szczepień obowiązkowych
Tymczasem lekarze biją na alarm! Zachorowalność na ospę wietrzną wzrasta z każdym rokiem. W 2007 r. odnotowano 160 tys. zachorowań, w 2008r. - 129,5 tys, a już w 2012 r. odnotowano 208 276 zachorowań. Najwyższą zapadalność na ospę wietrzną jest dzieci w wieku 4 lat. Niektóre z nich z powodu ciężkiego przebiegu choroby oraz jej powikłań muszą być hospitalizowane.
Niestety, wzrosła również liczba zachorowań na odrę. Jest to jedna z najbardziej zakaźnych i groźnych chorób zakaźnych dla człowieka. Wirus namnaża się w nosie oraz gardle powodując wystąpienie charakterystycznej wysypki, wysoką gorączkę, niekiedy kaszel i zapalenie płuc. Groźne są odległe powikłania przechorowania odry w postaci podostrego stwardniającego zapalenia mózgu, które nieuchronnie prowadzi do kalectwa i śmierci.
W Polsce w 2011 roku było blisko czterdzieści przypadków, a rok później już o dwadzieścia więcej. W 2014 roku odrę rozpoznano u 110 osób. Natomiast kilkakrotnie większą ilość zachorowań na odrę odnotowano w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Holandii, Hiszpanii, Danii, Szwecji, Włoszech oraz Stanach Zjednoczonych. Na szczęście w Polsce liczba dzieci zaszczepionych na odrę sięga 95%.
Tymczasem eksperci podkreślają, że szczepienie ochronne przyczyniło się do powstrzymania polio, które swoje ogromne żniwo zbierało w połowie XX wieku. Jak zauważa prof. Ewa Bernatowska z Kliniki Immunologii Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie, dzięki wciąż jeszcze dobrze działającemu w naszym kraju programowi obowiązkowych szczepień ochronnych od 1984 roku nie odnotowano ani jednego przypadku zakażenia dzikim wirusem polio. Jesteśmy od tej strasznej choroby, upośledzającej układ ruchowy, praktycznie wolni.
Nieróżowo z różyczką
Lekarze liczyli na podobny sukces w walce z różyczką. Tymczasem w Polsce utrzymuje się tendencja wzrostowa dotycząca zachorowań, w 2012 roku zanotowano ponad 6 tys. przypadków. Zachorować może zarówno dziewczynka jak i chłopiec jeśli jest urodzony w latach kiedy szczepienie to nie było obowiązkowe. Od 2004 roku zarówno chłopcy, jak i dziewczęta zostali objęci obowiązkiem szczepienia przeciwko różyczce. Wirus bywa niebywale groźny dla nieuodpornionych kobiet będących we wczesnej ciąży. Brak uodpornienia kobiet wynikać może z nieobjęcia jej obowiązkowym szczepieniem, nieodpowiedniej dawki, a także świadomego unikania samych szczepień.
U kobiet w ciąży może powodować trwałe i głębokie uszkodzenia płodu, począwszy od głuchoty i zaćmy, skończywszy na uszkodzeniu wątroby, serca czy upośledzeniu psychoruchowym. Obecnie obowiązkowy kalendarz szczepień dziecka przewiduje dwukrotnie szczepienie dzieci przeciwko różyczce i nie warto z nich rezygnować.
Choroba nie banał – Kalendarz szczepień dziecka
Dla rodziców, którzy szukają rzetelnych informacji na temat szczepień ochronnych i tego jak są one ważne, został stworzony portal internetowy: www.szczepienia.gis.gov.pl. Opisane są tam dokładnie choroby przeciwko którym szczepimy, jak również znajduje się tam aktualny kalendarz szczepień dziecka, zarówno kalendarz szczepień obowiązkowych, jak i zalecanych. Przeglądając go warto zerknąć m.in. na komentarz pediatry, dr Ewy Duszczyk, członka m.in. Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, w którym mówi:
Niesłusznie bardziej boimy się szczepionek niż chorób zakaźnych. Wciąż pokutuje pogląd, że choroby wieku dziecięcego są banalne, że najlepiej je przechorować, by uodpornić organizm. Tymczasem wszystkie choroby niosą ze sobą ryzyko powikłań oraz niepotrzebnie narażają dziecko na cierpienia.
Wtóruje jej Marek Pleskot z Warszawy, uznany pediatra i autor poczytnych poradników zdrowotnych:
Nie ma wiarygodnych dowodów medycznych na to, żeby szczepionki były przyczyną autyzmu czy też podobnych schorzeń. Według aktualnych danych jazda samochodem do przychodni może być podobnie niebezpieczna.
Na pytanie, co powiedziałby rodzicom borykającym się z dylematem: szczepić czy nie szczepić, odpowiada:
Swoje dzieci szczepiłem, zalecę szczepienie również wnukom. Wspominam też o minionych problemach z poliomyelitis i WZW B. Można przejść przez ruchliwą ulicę z zamkniętymi oczami, jak się ma dużo szczęścia. Jak szczęścia brakuje, konsekwencje mogą być bardzo bolesne…
Urzędnicy egzekwują obowiązek szczepienia dzieci
Na mocy ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. wiadomo, że osoby przebywające na terenie Polski maję obowiązek poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym.
Świadomy i nie poparty medycznymi przeciwskazaniami do szczepień brak realizacji tego obowiązku może spowodować konsekwencje prawne np. wymierzenie grzywny na podstawie odrębnych przepisów, przez właściwe organy.
Każdy punkt szczepień dla dzieci ma obowiązek okresowego zgłaszania do Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej przypadków dzieci uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych.
Nie warto narażać siebie, swoich dzieci oraz otoczenia na zachorowanie i powikłania chorób przeciwko którym dostępne są szczepionki.
Oprac. Elżbieta Maziejuk-Łuszczewska
Konsultacja specjalistyczna lek. med. Magdalena Wołoszko; pediatra, członek Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego