Ból brzucha w pierwszym trymestrze
Ból brzucha w pierwszym trymestrze wiąże się z niebezpieczeństwem poronienia. Szczególnie wtedy, gdy pojawi się dodatkowo brudzenie, plamienie lub krwawienie z dróg rodnych. W każdym z tych przypadków należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem, a najlepiej udać się do szpitala. Ból brzucha w pierwszych tygodniach ciąży może być wywoływany również dynamicznymi zmianami, które zachodzą w ciele kobiety od momentu poczęcia dziecka. Stopniowo powiększa się macica, aby pomieścić w sobie coraz większy płód, naciągają się więzadła. To wszystko może powodować nieprzyjemne kłucia czy dolegliwości bólowe.
Ból w dole brzucha w ciąży może być spowodowany:
- Implantacją zarodka.
- Dolegliwościami ze strony układu trawiennego.Problemy gastryczne to jedna z częstszych przypadłości ciążowych. Zmiany w stężeniu hormonów powodują spowolnienie metabolizmu, mogą wtedy wystąpić gazy, wzdęcia i zaparcia.
- Obrzmieniem i tkliwością narządów rodnych, które pod wpływem wzrostu poziomu hormonów są bardziej ukrwione.
- Uciskiem rosnącej macicy na inne narządy, np. pęcherz moczowy.
- Rozciąganiem więzadeł trzymających macicę, które może powodować uczucie ciągnięcia, szczególnie w pachwinach.
- Zakażeniem dróg moczowych, które dość często pojawia się w okresie ciąży. Nieleczona infekcja pęcherza moczowego może doprowadzić do infekcji nerek oraz poronienia lub przedwczesnego porodu.
- Ciążą ektopową, czyli pozamaciczną. Mogą wtedy pojawić się także krwawienia i bolesne skurcze. Ciąża pozamaciczna wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej.
- Ból w dole brzucha w pierwszych tygodniach ciąży może niestety zwiastować także poronienie, którego ryzyko jest największe w pierwszym trymestrze. Dlatego, gdy tylko wystąpi, należy skonsultować się z lekarzem. Zawsze, gdy bólowi towarzyszą dodatkowo skurcze, twardnienie brzucha, plamienia lub krwawienia, gorączka, dreszcze, zawroty głowy, omdlenia, dyskomfort podczas oddawania moczu, wymioty lub mdłości, należy bezzwłocznie skorzystać z pomocy medycznej w celu szybkiego wykrycia ewentualnych nieprawidłowości i rozpoczęcia właściwego leczenia.
Ból brzucha w drugim trymestrze
Ból brzucha w drugim trymestrze ciąży najczęściej spowodowany jest następującymi czynnikami:
- Rosnąca macica. Narząd ten nadal się powiększa i coraz mocniej naciska na inne organy.
- Rozciąganie więzadeł. Ból brzucha po prawej stronie w ciąży może być spowodowany rozciąganiem się więzadła obłego.
- Ruchy dziecka. Moment, kiedy przyszła mama po raz pierwszy czuje ruchy swojego maleństwa, jest niezapomnianym przeżyciem, zdarza się jednak, że poruszające się dziecko sprawia kobiecie ból. Szczególnie gdy staje się coraz większe i coraz bardziej aktywne. Jeśli ból się nasila, a brzuch staje się twardy, należy jak najszybciej skorzystać z pomocy lekarskiej.
- Przedwczesny poród. Objawami przedwczesnego porodu są bóle brzucha, skurcze oraz rozszerzenie szyjki macicy przed 37. tygodniem ciąży.
Ból brzucha w trzecim trymestrze
Ostatnie tygodnie stanu błogosławionego to czas, gdy ciało kobiety przygotowuje się do porodu. Mogą wtedy powrócić dolegliwości bólowe oraz poczucie dyskomfortu. Ból w dole brzucha w ciąży w 3. trymestrze może być spowodowany:
- Skurczami Braxtona-Hicksa, czyli tzw. skurczami przepowiadającymi. Skurcze te są fizjologiczne, ich przyczyną jest to, że dziecko zaczyna osiągać właściwe do porodu rozmiary, a ich celem jest przygotowanie organizmu do porodu.
- Stanem przedrzucawkowym, który wiąże się z wysokim ciśnieniem tętniczym oraz silnym ukrwieniem macicy. Nie wolno go bagatelizować, ponieważ jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia i zdrowia matki oraz dziecka.
- Odklejeniem się łożyska. To wyjątkowo niebezpieczny stan, który może nawet zagrażać życiu ciężarnej. Jego objawami mogą być silne skurcze, ból, twardy brzuch oraz krwawienie lub plamienie z dróg rodnych. Wymaga szybkiej interwencji lekarskiej.
- Porodem. Ból połączony ze skurczami w okolicy terminu porodu najprawdopodobniej oznacza, że przyszła mama wkrótce powita na świecie swoje maleństwo. Początkowo skurcze mogą być rzadkie i nieregularne, z czasem staną się coraz częstsze i intensywniejsze. W takiej sytuacji należy udać się wraz z wyprawką do wybranego szpitala.
Rodzaje bólu brzucha w ciąży
Ból brzucha w ciąży może mieć różną intensywność, różne umiejscowienie i różny charakter. Najczęściej kobiety skarżą się na:
- Ból brzucha w ciąży jak okres. Jego przyczyn może być bardzo wiele, najczęściej jest to rozciąganie się mięśni i więzadeł oraz zwiększenie się ukrwienia macicy. Takie bóle na samym początku ciąży mogą być związane z zagnieżdżaniem się zarodka, natomiast pod koniec – mogą zwiastować poród. Ich powodem może być także infekcja dróg moczowych. Ból jak przed okresem może się pojawić również po współżyciu i orgazmie.
- Kłujący lub tępy ból brzucha w ciąży, głównie z jednej strony, może wiązać się z ciążą pozamaciczną, dlatego nie wolno go bagatelizować. Należy jak najszybciej udać się do lekarza. Kłujące bóle mogą także występować do połowy ciąży i nie wiązać się z żadnym zagrożeniem. Ich przyczyną może być także kolka. Jedynie ginekolog może stwierdzić, czy są związane ze stanem fizjologicznym, czy też wymagają interwencji lekarskiej.
- Ból brzucha po prawej stronie w ciąży najczęściej spowodowany jest rozciąganiem się więzadła obłego. Może oznaczać również zapalenie wyrostka robaczkowego i wymagać natychmiastowej operacji, zwłaszcza jeśli jest intensywny oraz występuje wraz z gorączką i ogólnym złym samopoczuciem. Przyczyną takiego bólu może być także choroba trzustki.
- Ból brzucha w ciąży z lewej strony może być spowodowany kolką jelitową lub nerkową. Poza kolką jego przyczyną mogą być zaparcia, zbytnie obciążenie kręgosłupa czy stan zapalny jelit.
- Ból brzucha w ciąży może być spowodowany także wirusem grypy żołądkowej, kamieniami nerkowymi, zapaleniem wątroby, chorobą woreczka żółciowego, włókniakami oraz niedrożnością jelit.
Chociaż bóle brzucha w ciąży to dość częsta i niekoniecznie groźna dolegliwość, to nie należy jej lekceważyć. Szczególnie gdy ból jest silny i uporczywy oraz towarzyszą mu inne alarmujące objawy. Każdy niepokojący symptom należy zgłosić lekarzowi, aby ten mógł zdiagnozować jego przyczynę i podjąć odpowiednie kroki lub uspokoić młodą mamę. Pamiętajmy, aby nigdy nie zażywać w ciąży leków przeciwbólowych na własną rękę. Stosowanie jakichkolwiek środków powinno być zawsze skonsultowane z lekarzem. W ciąży nie wolno także korzystać z popularnych metod łagodzących bóle brzucha, takich jak ciepłe kąpiele czy stosowanie termoforu. W łagodzeniu bólu mogą natomiast pomóc odpoczynek oraz spokojny, głęboki oddech.
Opracowała: Grażyna Zaborska-Szmajda
Konsultacja specjalistyczna: Elżbieta Chruścińska, doświadczona położna