Książeczki sensoryczne dla dzieci i niemowląt – co to jest i jak je dobrać do wieku dziecka?

Książeczki sensoryczne (określane również jako manipulacyjne, materiałowe, edukacyjne czy aktywizujące) tworzone są z myślą o najmłodszych dzieciach – od niemowlaków po przedszkolaki. Sprawdźmy, co dokładnie mogą zaoferować.

Książeczki sensoryczne – czym się charakteryzują?

Sensoryczne książeczki, jak sama nazwa wskazuje (łac. sensus – czucie, percepcja), oddziałują na dziecięce zmysły. Ich podstawowy mechanizm działania opiera się na tym, aby dziecko weszło w interakcję z elementami na kartach książeczek. Nierzadko celem jest także zanurzenie się w opowiadaną przez autorów historię. Jak książeczki sensoryczne dla niemowląt działają na zmysły? Robią to m.in. za pośrednictwem:

• różnorodnych faktur: bawełny, plastiku, filcu, futerka, lustrzanych powierzchni itp., które wpływają na zmysł dotyku;
• jasnych i żywych kolorów – a w przypadku niemowląt barw kontrastowych: czerni, czerwieni i bieli. Są one łatwo odbierane przez wzrok maluchów;
• wypukłych elementów 3D, uformowane np. w kształt zwierzątek, które również mogą budzić zainteresowanie najmłodszych;

Niektóre modele przyjemnie szeleszczą za sprawą wypełnienia lub przymocowanej grzechotki bądź piszczałki, co może pobudzać słuch. Zdarzają się też sensoryczne książeczki o stronach nasączonych bezpiecznym zapachem np. wonią truskawek, która jest uwalniana wskutek pocierania.

Dlaczego warto zainteresować malca książeczkami sensorycznymi?

Wbrew obiegowej opinii przydatność książeczek sensorycznych nie kończy się w momencie, w którym maluch przestaje być niemowlakiem. Im dziecko starsze, tym historia staje się bardziej wielowymiarowa, a przed brzdącem są stawiane coraz to trudniejsze wyzwania. Nawet przedszkolaki znajdą w ofercie sklepów książeczki sensoryczne opowiadające o nowej, przedszkolnej rzeczywistości: nauce liczb i liter, wiązania butów, posługiwania się zegarkiem.

Lektura książeczek sensorycznych to prawdziwa przygoda. Oprócz przeglądania obrazków mogą jej towarzyszyć następujące czynności:

• odpinanie i zapinanie rzepów bądź napów;
• przesuwanie plastikowych czy drewnianych elementów;
• zasuwanie i odsuwanie za pomocą suwaka;
• samo przewracanie kolejnych stron lub rozkładanie ich w poziomie, tworząc „harmonijkę”;
• odmykanie klapek, przyglądanie się obrazkom pod spodem i ich ponowne zamykanie np. okienek w rysunkowym domku;
• wkładanie i wyciąganie części z ukrytych kieszonek;
• wysuwanie i wsuwanie intrygujących części np. zamiast słońca pojawia się księżyc.

Książeczki sensoryczne z ruchomymi elementami mogą mieć wszechstronne zastosowanie, a lektura każdej z nich ma szansę zainteresować milusińskich nawet przez wiele godzin. Już samo trzymanie małej książki może ćwiczyć mocny chwyt. Przy okazji maluch może trenować spostrzegawczość oraz małą motorykę. Dodatkowym atutem będą piękne, utrzymane w baśniowym stylu ilustracje. Bo w przypadku książeczek sensorycznych dla dzieci liczy się wszechstronne doświadczanie!

Książeczki sensoryczne – na co zwrócić uwagę przy wyborze?

Książeczki sensoryczne muszą być nie tylko miłe w dotyku, ale i bezpieczne. Zwykle są wykonywane z tkaniny – bądź innych miękkich materiałów – oraz grubej, lakierowanej tektury. W środku najczęściej umieszcza się poliester. Podstawowy budulec książeczek to jednak nie wszystko. Wyjątkowość materiałowych egzemplarzy tkwi w najróżniejszych tworzywach, które pojawiają się w niektórych miejscach książeczki.

Plastikowe wypustki mogą naśladować skorupę żółwia, a minky imitować futerko niedźwiadka. W sensorycznych książeczkach znajdujemy też wstawki z weluru, dżerseju, bawełny, frotte, tkanin drukowanych, a nawet wyszywanki z nitki fluorescencyjnej. O jakości książeczek świadczy też przymocowanie elementów w taki sposób, by posłużyły one jak najdłużej. Przydatna będzie także pętelka do przypięcia książki do kojca, samochodowego fotelika, wózka czy bujaczka.

Książeczki dla niemowląt sensoryczne w formie puzzli

Interesującą odmianą książeczek sensorycznych dla dzieci są te w formie puzzli. Zabawka „pocięta” na kilka części–fragmenty obrazu pozwala na układanie śmiesznych buziek, oryginalnych zwierzątek czy postaci z zupełnie różnych „bajek”. Tego typu książki mogą wywoływać salwy śmiechu i pobudzać dziecięcą kreatywność.

Książeczki sensoryczne dla niemowlaka i nie tylko z dołączoną przytulanką lub pacynką

Czasem do snucia porywających historii w oparciu o książeczki sensoryczne przydaje się też mała… przytulanka! Niektóre zabawki zachęcają małych użytkowników i ich rodziców do śledzenia przygód pluszowego przyjaciela. Z jednej strony maluch może podążać za historią zaprojektowaną przez autorów, a z drugiej sam dopowiadać kolejne przygody pluszanki. Dziecko umieszcza figurkę w różnych kontekstach (zabawy, spożywania posiłków, kąpieli itp.) i sceneriach, stając się aktywnym uczestnikiem lektury. Z kolei książeczki sensoryczne dla niemowlaka – z mini pacynkami zakładanymi na palce – pozwalają stworzyć miniaturowy teatrzyk.

Oprac. Agnieszka Kulig-Kozłowska