Do kiedy dziecko musi jeździć w foteliku?

Fotelik samochodowy powinien być wybierany z najwyższą starannością, gdyż podstawą bezpieczeństwa jest odpowiednie zabezpieczenie dziecka podczas jazdy. Zgodnie z najnowszymi przepisami nasza pociecha będzie musiała z niego korzystać, dopóki nie osiągnie 150 cm wzrostu, więc przygotujmy się na to, że zakupu będziemy musieli dokonać przynajmniej kilka razy. Do kiedy dokładnie dziecko musi jeździć w foteliku, a może wystarczy siedzisko? O czym pamiętać, wybierając fotelik dla malucha i na co zwrócić uwagę w przypadku starszaków?

Co przepisy mówią o przewożeniu dzieci samochodem?

Zmiany w prawie o ruchu drogowym obowiązują od 2017 roku. Dostosowały one polskie prawo do rozporządzeń Unii Europejskiej dotyczących stosowania fotelików dla dzieci i pasów bezpieczeństwa. Rozdz. 5, art. 39 Ustawy Prawo o ruchu drogowym dokładnie określa nowe zasady. Zniesiono granicę wieku, wprowadzono granicę wzrostu dziecka: „(…) dziecko mające mniej niż 150 cm wzrostu jest przewożone (…) w foteliku bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci, zgodnym z:

masą i wzrostem dziecka oraz
właściwymi warunkami technicznymi określonymi w przepisach Unii Europejskiej lub w regulaminach EKG ONZ dotyczących urządzeń przytrzymujących dla dzieci w pojeździe.” (cyt.)

Przepis ten obejmuje także przewożenie na przednim siedzeniu dziecka, które ma mniej niż 150 cm wzrostu i nie znajduje się w foteliku – jest to wykroczenie, za które grozi mandat i punkty karne. Nowe prawo rekomenduje także wybieranie modeli pełnych foteli (dotyczy to również starszych dzieci), czyli stosowanie podkładek bez oparć jest obecnie uważane za niewystarczające.

Jak używać fotelika samochodowego?

Zawsze wybierajmy produkty atestowane, oznaczone literą E oraz znakiem R129. Każdy fotelik musi mieć certyfikat bezpieczeństwa. Dopuszczenie do sprzedaży nie oznacza automatycznie, że produkt jest dobry. Warto sprawdzić, jakie oceny otrzymał podczas testów zderzeniowych.

Fotelik może być mocowany przodem lub (tylko w ściśle określonych przypadkach) tyłem do kierunku jazdy. Pamiętajmy, że najlepiej sprawdzają się modele, które montowane są za pomocą systemu ISOFIX, czyli specjalnych zaczepów umieszczonych pomiędzy siedziskiem a oparciem fotela lub kanapy, które są przymocowane bezpośrednio do nadwozia.

Wybieramy fotelik samochodowy dla niemowlęcia:

Niemowlę, czyli dziecko o wadze do 13 kg, powinno podróżować w foteliku skierowanym tyłem do kierunku jazdy, najlepiej na tylnym siedzeniu. Fotelika dziecięcego odwróconego tyłem do kierunku jazdy nigdy nie wolno używać na przednim siedzeniu pasażera, jeżeli poduszka powietrzna jest włączona. W sytuacji, gdy istnieje konieczność instalacji fotelika na przednim siedzeniu, należy dezaktywować (wyłączyć) poduszkę powietrzną przeznaczoną dla pasażera. Dlaczego jest to ważne? Gdyby poduszka uruchomiła się w czasie jazdy i uderzyła w fotelik skierowany tyłem do kierunku jazdy, spowodowałaby bardzo poważne obrażenia malca. Dziecko ważące od 9 do 18 kg może podróżować zarówno w foteliku odwróconym przodem, jak i tyłem do kierunku jazdy.

Na co zwracać uwagę, wybierając fotelik samochodowy dla niemowlaka?

Zawsze używajmy fotelika w odpowiednim rozmiarze. Zmieńmy go, gdy tylko zrobi się za mały, ale nie używajmy też zbyt dużego, do którego dziecko ma „dorosnąć”.
Koniecznie sprawdźmy, czy fotelik pasuje do naszego samochodu i upewnijmy się, że jest odpowiednio zamocowany.
Skontrolujmy, czy wybrany model jest odpowiednio wykończony: ma miękką wyściółkę i gładki materiał; będzie się przecież stykał z buzią naszego dziecka. Tapicerka powinna się łatwo zdejmować, by można było ją wyprać.
Wybierzmy taki model, w którym pasy są wykończone miękką gąbką czy pianką, a nie tylko owinięte materiałem. Pasy absolutnie nie powinny się wpijać w ciało dziecka. Dobrze, by zapięcie pasów było zasłonięte i trudno dostępne dla smyka. W przeciwnym wypadku maluch może nauczyć się rozpinać pasy, a wtedy istnieje niebezpieczeństwo, że zrobi to w trakcie jazdy.

Kiedy zmienić fotelik na większy?

Gdy dziecko przekroczy wagę, zgodnie z którą można używać danego modelu fotelika.
Gdy czubek głowy dziecka wystaje ponad fotel.
Gdy pasy fotelika stają się za krótkie i nie dają się zapiąć w prawidłowej pozycji (powinny zaczynać się równo z ramionami lub odrobinę powyżej).

Wybieramy fotelik samochodowy dla dziecka poniżej 3 roku życia

Dziecko poniżej 3 roku życia może podróżować zarówno z przodu, jak i na tylnym siedzeniu samochodu, jednakże zawsze powinno mieć dopasowany do swoich potrzeb fotelik samochodowy.

W sytuacji, gdy autem podróżuje trójka małych dzieci i z tyłu pojazdu nie ma miejsca na zamocowanie trzeciego fotelika, trzecie dziecko powinno podróżować na przednim siedzeniu, oczywiście w odpowiednio dobranym fotelu. Jeżeli dziecko ma natomiast co najmniej 3 lata, może być przytrzymywane na tylnym siedzeniu za pomocą pasów bezpieczeństwa, jest to jednak dozwolone jedynie w przypadku, gdy dwoje innych dzieci jest przewożonych w fotelikach i nie ma możliwości zainstalowania trzeciego fotelika.

Na co zwracać uwagę, wybierając fotelik dla 3-latka?

Znajdźmy model wyposażony w 5-punktowe pasy bezpieczeństwa, które łatwo można regulować.
Sprawdźmy, czy materiał, którym wyściełany jest fotelik, pozwala skórze oddychać; powinien też się łatwo prać.
Upewnijmy się, czy zagłówek można ustawiać w różnych pozycjach. Pamiętajmy, że dziecko często śpi w samochodziemając możliwość regulacji zagłówka, śpiącemu maluchowi będzie wygodniej.
Warto rozglądać się wśród modeli z kieszeniami, półeczkami bądź wysięgnikami łatwo dostępnymi dla dziecka. Dzięki takim ułatwieniom przy foteliku będzie można umieścić jedzenie na drogę, postawić butelkę z piciem czy schować ulubioną zabawkę.

Wybieramy fotelik samochodowy dla dziecka w wieku 3-13 lat (do 135 cm wzrostu)

Starsze dzieci powinny korzystać z fotelika podwyższającego (jeśli nasza pociecha mieści się w przedziale wagowym 15-25 kg) lub ewentualnie jeździć na podstawce podwyższającej (nie rekomendujemy!). Jeśli dziecko wyjątkowo podróżuje bez fotelika, powinno obowiązkowo siedzieć z tyłu i mieć zapięty pas.

Na co zwracać uwagę przy wyborze fotelika dla starszego dziecka?

Fotelik powinien być łatwo mocowany i nie powinien być zbyt ciężki.
Materiał, z którego wykonana jest tapicerka, powinien zapobiegać poceniu się skóry dziecka i powinien się łatwo ściągać do czyszczenia.
Dziecko powinno czuć się w foteliku wygodnie, nic nie powinno go uwierać czy wpijać się w skórę.
Fotelik powinien mieć boczne zabezpieczenia, które ochronią głowę.

Wybieramy fotelik samochodowy dla dziecka w wieku powyżej 12 roku życia (lub powyżej 135 cm wzrostu)

Starsze dziecko podczas jazdy samochodem powinno mieć zapięte pasy bezpieczeństwa przeznaczone dla dorosłych. Dla bezpieczeństwa powinno siedzieć na tylnym siedzeniu.

Jeśli starsze dziecko nie chce już jeździć w foteliku, ale jego wymiary nie pozwalają na podróżowanie bez dodatkowego zabezpieczenia, zaopatrzmy się w podstawkę.

Kiedy dziecko nie musi podróżować w foteliku?

Gdy dziecko ma powyżej 150 cm wzrostu – to najważniejsze kryterium. Dotyczy to wszystkich siedzeń pojazdu, w tym miejsca z przodu.
Gdy dziecko podróżuje taksówką – maluchy poniżej trzeciego roku życia jadą wtedy bez pasa, starsze muszą mieć założony pas.
Gdy dziecko jedzie autobusem lub minibusem, zapewnienie fotelika samochodowego spoczywa na barkach rodziców. Fotelik mocujemy wtedy, gdy pojazd ma trzypunktowe pasy bezpieczeństwa.
Gdy jego podróż jest konieczna, niespodziewana i krótko trwa (np. jazda do lekarza).
Gdy w samochodzie na tylnym siedzeniu są już zamontowane dwa foteliki i nie ma miejsca na trzeci (wyjątkiem są tu duże samochody o 7 miejscach, które pomieszczą dodatkowe foteliki).
Gdy dziecko jest wzrostu w przedziale 135-150 cm, ale ze względu na jego masę nie jest możliwe zapewnienie mu fotelika.

Najczęstsze błędy związane z użytkowaniem fotelików samochodowych

Sadzając w foteliku dziecko ubrane w zimową odzież, popełniamy błąd. Dziecko jadące w foteliku powinno mieć na sobie jak najmniej ubrań, inaczej fotelik nie spełni swojej funkcji. Gruba kurtka czy kombinezon nie pozwoli wystarczająco mocno zapiąć pasów, a w razie wypadku dziecko ”wysuwa się” z kurtki.

Korzystając z fotelika, który przypina się pasem samochodowym, pamiętajmy, żeby pas ramienny nie znajdował się za wysoko. Nie wolno też przekładać pasa pod pachą dziecka, ponieważ wtedy nie zadziała.

Zwracajmy też uwagę, żeby pasy były naprawdę mocno zapięte, nie mogą tylko leżeć na ciele malucha. Jeśli można ściągnąć je i ścisnąć dwoma palcami, to oznacza, że są zbyt luźne i należy zapiąć je ciaśniej. Koniecznie też muszą być ułożone równo, symetrycznie, będzie wtedy łatwiej nimi operować i będą lepiej zabezpieczać dziecko. Pasy fotelika są odpowiednio dopasowane, gdy możemy wsunąć maksymalnie dwa palce między kość obojczykową dziecka a pas.

Zacisk, który przytrzymuje oba pasy, powinien znajdować się na wysokości klatki piersiowej dziecka, a nie na jego brzuszku.

Pasy w foteliku powinny być umieszczone dokładnie tuż za ramionkami dziecka. Nie mogą być ulokowane ani wyżej, ani niżej.

Nie kupujmy też fotelików używanych. Nigdy nie mamy pewności czy np. nie brał on udziału w wypadku i jego konstrukcja nie została naruszona.

Uwaga! Zanim zamontujemy fotelik dla małego dziecka…

dezaktywujmy poduszki powietrzne na przodzie pojazdu, jeśli fotelik będzie montowany do przedniego siedzenia,
sprawdźmy, czy siedzenie jest bezpiecznie umocowane i nie będzie się przemieszczać,
upewnijmy się, że zapięcia od pasa nie znajdują się pod siedziskiem, żeby przypadkiem nie odpięły się w czasie jazdy wskutek ruchów fotelika,
sprawdźmy, czy klamra pasa jest na odpowiedniej wysokości.

Warto wiedzieć!

Najbezpieczniejsze foteliki to te, które montuje się tyłem do kierunku jazdy. Dzieci powinny korzystać z nich jak najdłużej, nawet do 3-4 roku życia.

Nawet jeśli dziecko jest cięższe niż 36 kg, warto w dalszym ciągu stosować fotelik, mimo że przepisy tego nie wymagają. Należy pamiętać, iż budowa ciała dziecka jest delikatniejsza niż dorosłego i w razie wypadku malec jest bardziej narażony na urazy i ich konsekwencje.

Nowe regulacje nie zachęcają do korzystania z podkładki podwyższającej. Badania wskazały, że nie zabezpiecza ona dziecka w razie wypadku. Warto więc jak najdłużej wozić dziecko w foteliku.

Oprac. Anna Dobiecka

Konsultacja specjalistyczna: dr n. med. Małgorzata Kwiatkowska, pediatra

Może Cię również zainteresować: