Czy w dobie smartfonów i powszechnego dostępu do internetu klasyczne baśnie do czytania dla dzieci mają jeszcze rację bytu? Okazuje się, że jak najbardziej – tego rodzaju literatura ciągle cieszy się sporą popularnością zarówno wśród czytelników, jak i wydawców. I chociaż zdecydowaną większość wydawanych obecnie książek dla najmłodszych napisano już w XXI wieku, to dziecięce klasyki, takie jak baśnie Andersena, wciąż są czytane przez kolejne pokolenia młodych miłośników literatury.
Czy wśród mnóstwa kolorowych książeczek dla dzieci wciąż jest miejsce na stare, klasyczne baśnie?
Może się wydawać, że w dobie łatwo dostępnych kreskówek oraz pełnometrażowych animacji klasyczne bajki i baśnie dla dzieci – do czytania oraz słuchania – nie mają racji bytu. Że historie, których we wczesnym dzieciństwie z zapartym tchem słuchali obecni rodzice oraz dziadkowie, raczej nie porwą dzisiejszych kilkulatków. Wcale nie musi tak być – klasyczne baśnie wciąż mogą podobać się najmłodszym miłośnikom literatury. I to dokładnie z tych samych powodów, z jakich podobały się rodzicom, gdy byli w wieku swoich pociech.
- Przede wszystkim baśnie są stosunkowo niedługie, dzięki czemu dziecko nie powinno się zbyt szybko znudzić podczas ich czytania.
- Fabuła baśni i bajek zazwyczaj nie jest zbyt złożona, podobnie jak język, którym są napisane, a także bohaterowie, którzy w nich występują.
- W baśniach bardzo często można się spotkać z postaciami i zjawiskami nadprzyrodzonymi – magią, czarodziejami lub fantastycznymi stworami uwielbianymi przez dzieci.
- Podział na dobro i zło jest w baśniach bardzo wyraźny, a przez to łatwo zauważalny przez najmłodszych. Poza tym dobro najczęściej wygrywa, a maluchy przecież lubią szczęśliwe zakończenia.
Ponadto nie należy zapominać o czysto wychowawczych zaletach baśni. To utwory, w których bohaterowie osiągają swój cel zazwyczaj dzięki sprytowi i odwadze, a nie dzięki łutowi szczęścia czy negatywnym cechom charakteru. Baśnie również bardzo często chwalą postępowanie w oparciu o zasady moralne, mogą również być dla dziecka drogowskazem w sytuacjach dotyczących codziennego życia lub dorastania.
Poniżej umieściliśmy niewielkie zestawienie, w którym można znaleźć klasyczne baśnie dla dzieci doskonałe do wspólnego czytania z rodzicem, jak i samodzielnej lektury.
Klasyczne bajki i baśnie dla dzieci, które warto znać
Bajki Ezopa
200 bajek Ezopa. Klasyczne opowieści z morałem
Bajki pióra greckiego bajkopisarza Ezopa idealne dla najmłodszych czytelników. Są to krótkie utwory, napisane prostym językiem i zawierające nieskomplikowane morały, które powinno zrozumieć nawet bardzo małe dziecko. Poza tym każda bajka jest skończoną opowieścią, więc czytanie książki można zacząć na dowolnym rozdziale.
„200 bajek Ezopa” to świetna książka do wspólnej lektury, a także dobry prezent dla kilkuletnich smyków, którzy chcieliby rozpocząć przygodę z samodzielnym czytaniem
Baśnie braci Grimm
Baśnie dla dzieci i dla domu. Tom 1-2
Pełna edycja baśni braci Grimm oparta na tzw. Wielkim wydaniu z 1857 roku. Nowego tłumaczenia podjęła się znana germanistka i znawczyni twórczości braci Grimm - Eliza Pieciul-Karmińska. Dodatkowo książka jest bogato ilustrowana rycinami niemieckiego rysownika Ottona Ubbelohde.
Obfitość tych historii (aż 200 opowieści!) powinna sprawić, że "Baśnie dla dzieci i dla domu" braci Grimm nie znudzą się zbyt szybko – przecież zawsze będzie można wrócić do którejś z mniej znanych legend i być może odnaleźć w niej jakieś dodatkowe znaczenie, które umknęło podczas pierwszej lektury.
Baśnie Andersena
Baśnie. Hans Christian Andersen
Wybór najsłynniejszych baśni Hansa Christiana Andersena ze wspaniałymi ilustracjami Jana Marcina Szancera powinien świetnie prezentować się na półce każdego miłośnika twórczości tego niezwykłego duńskiego pisarza.
W publikacji można znaleźć zarówno najbardziej znane baśnie Andersena, takie jak „Calineczka”, „Królowa Śniegu”, „Nowe szaty cesarza” czy „Dziewczynka z zapałkami”, jak i mniej znane, ale równie dobre utwory („Słowik” czy „Stokrotka”). W zasadzie każda baśń zawarta w tym tomie to klasyk – mądry, niekiedy zabawny, ale zawsze poruszający.
Baśnie Charles’a Perraulta
Piękne baśnie Perraulta
Niewielka, bardzo ładnie wydana książeczka, zawierająca najpopularniejsze ludowe podania opracowane przez Charlesa Perraulta. Co ciekawe, Perrault wydał swoje dzieło (powszechnie znane jako „Bajki Babci Gąski”) ponad 100 lat przed braćmi Grimm. Znalazły się tam historie takie jak „Czerwony Kapturek”, „Kopciuszek” czy „Kot w butach”, które w nieco innej wersji pojawiły się również w zbiorze Grimmów.
W „Pięknych baśniach Perraulta” znajdziemy wszystkie wymienione baśnie, a także mniej znane opowieści spisane przez Charlesa Perraulta. Towarzyszą im zjawiskowe ilustracje autorstwa Erica Puybareta.
Baśnie tysiąca i jednej nocy
Bajki z 1000 i jednej nocy
Działająca na wyobraźnię egzotyka, emocjonujące przygody, zaskakujące zwroty akcji – nie bez powodu „Baśnie tysiąca i jednej nocy” cieszą się tak dużą popularnością. To wydanie dzieła przeznaczone jest dla najmłodszych czytelników.
Dzięki książce maluchy poznają nie tylko kultowe orientalne baśnie (np. tę o Aladynie), ale również wschodnią kulturę.
Z tego powodu „Bajki z 1000 i jednej nocy” warto czytać razem z dzieckiem – może się okazać, że maluch będzie chciał się dowiedzieć więcej o tajemniczym i fascynującym Bliskim Wschodzie.
Baśnie polskie dla dzieci
Baśnie polskie
Zebrane w tej książce baśnie polskie dla dzieci to prawdziwa gratka dla młodych miłośników polskiej kultury i rodzimych ludowych podań. W publikacji znajdziemy między innymi historie o Lajkoniku, Smoku Wawelskim czy Warsie i Sawie, a także inne, może nie tak popularne, lecz równie ciekawe polskie legendy – łącznie aż 24 utwory, każdy z nich estetycznie zilustrowany.
Dla młodych czytelników zafascynowanych rodzimymi legendami i słowiańskim folklorem (który zyskał ostatnio dużą popularność) „Baśnie polskie” mogą być naprawdę ciekawym prezentem.
Baśnie – coś więcej niż opowiastki dla dzieci
Klasyczne baśnie braci Grimm czy Hansa Christiana Andersena na dobre wpisały się w naszą kulturę – odniesienia do nich możemy znaleźć w ogromnej liczbie książek, filmów, gier czy utworów muzycznych. Tym bardziej warto więc czytać je dzieciom – dzięki temu będą potrafiły odnajdywać te konteksty.
Po baśnie mogą sięgać także dorośli czytelnicy. Im polecamy jednak lekturę w niezmienionej, oryginalnej wersji. Przykładem takiej publikacji są „Baśnie braci Grimm dla dorosłych i młodzieży” autorstwa Philipa Pullmana.
Oprac. Daniel Śliwa
