Ciekawe książki dla nastolatków i starszych dzieci. Ranking 10 tytułów, które zachwyciły niejednego młodego czytelnika

Czym kierować się, wybierając książki dla nastolatków? Co kupić dziecku, które nie lubi czytać?

Jeżeli decydujemy się na podarowanie dziecku książki w sytuacji, gdy nie jest ono miłośnikiem literatury, warto pamiętać o tym, żeby taki prezent w jakiś sposób pokrywał się z zainteresowaniami młodego człowieka. Książki historyczne, popularnonaukowe, poradnikowe, biograficzne czy sportowe stanowią obecnie bardzo dużą część rynku wydawniczego. Jeśli nasze dziecko nie jest zainteresowane literaturą piękną, być może warto spróbować z literaturą faktu? Pamiętajmy, że ciekawe książki dla nastolatków to nie tylko powieści przygodowe czy historie krążące wokół pierwszych miłości. Możliwości jest znacznie więcej!

A co w sytuacji, gdy dziecko interesuje się przede wszystkim grami komputerowymi, a do książek sięga rzadko albo wcale? W tym przypadku również nietrudno o odpowiednie rozwiązanie:

Wiele doskonałych gier powstało na bazie książek. Trylogia „Władca Pierścieni”, „Saga o wiedźminie”, „Diuna”, opowiadania H.P. Lovecrafta czy „Metro 2033” to nie tylko literackie pierwowzory świetnych gier komputerowych. To również wspaniałe i wartościowe tytuły, które można czytać nie tylko wtedy, gdy jest się nastolatkiem.
Co jednak z tytułami, które nie powstały w oparciu o literackie pierwowzory? Otóż okazuje się, że istnieją książki, których akcja dzieje się w światach znanych z gier komputerowych. Mowa o takich seriach jak Mass Effect, Diablo, Assassins Creed czy World of Warcraft. Jeżeli pociecha zna te gry i je lubi, to kto wie, być może spodobają się jej również książki przedstawiające dalsze przygody i historie dziejące się w ulubionych, wirtualnych światach.
Jeżeli natomiast dziecko chciałoby w przyszłości tworzyć gry komputerowe, można mu podarować „Krew, pot i piksele. Chwalebne i niepokojące opowieści o tym, jak robi się gry”, czyli bardzo ciekawą książkę dotyczącą tego, jak w ogóle wygląda praca w branży elektronicznej rozrywki.

Warto także pamiętać o tym, że w obecnych czasach nie czytuje się wyłącznie książek w tradycyjnej, kodeksowej formie. Oto możliwe alternatywy:

powieści graficzne lub komiksy – idealne rozwiązanie dla osób, które do lektury zniechęca zbyt duża ilość tekstu;
pliki cyfrowe, które z powodzeniem mogą być odczytane na komputerze, smartfonie, tablecie lub czytniku e-booków. Jest to świetne rozwiązanie dla młodych ludzi, którzy woleliby nie nosić ze sobą cięższych, papierowych wersji i którzy lubią nowinki technologiczne. Poza tym nowy gadżet elektroniczny może być dobrą zachętą do sięgnięcia po książkę;
audiobooki, czyli rozwiązanie idealnego dla każdego, kto przekłada doznania słuchowe nad wzrokowymi. Poza tym audiobook ma tę przewagę nad tradycyjną książką, że można go słuchać podczas zwykłych codziennych aktywności, takich jak zakupy – w tym przypadku wystarczy mieć słuchawki.

Inspiracji związanych ze znalezieniem odpowiedniej książki dla nastolatków – tak chłopców, jak i dziewczynek – warto również poszukać w internecie. Społeczność blogowa związana z recenzjami książek jest bardzo duża i łatwo trafić na strony, na których zarówno młodzi, jak i bardziej doświadczeni czytelnicy opisują oraz oceniają czytane przez siebie lektury.

Natomiast dla osób, które nie mają na to czasu, a potrzebne im fajne, ciekawe książki dla nastolatków, przygotowaliśmy krótkie zestawienie dziesięciu wyróżniających się tytułów.

Książki dla nastolatków, które powinny zadowolić każdego początkującego czytelnika. 10 najciekawszych propozycji

Poniższa lista zawiera między innymi powieści fantastyczne, obyczajowe książki dla nastolatków o miłości czy literaturę popularnonaukową. Dzięki dużej rozpiętości gatunkowej prezentowanych książek łatwiej można znaleźć taki tytuł, który spodoba się kilkunastoletniemu czytelnikowi.

Fatalna czarownica. Tom 1

Krótka, zabawna historia autorstwa Jill Murphy, przeznaczona dla dzieci w wieku szkolnym, w której dobro zwycięża, a bohaterowie z czasem dojrzewają i uczą się pokonywać własne ograniczenia.
Akcja powieści dzieje się podczas pierwszego semestru nauki tytułowej fatalnej czarownicy w Akademii Czarów Panny Cackle. Główna bohaterka – Mildred – jest odrobinę niezdarną dziewczyną z tendencją do ciągłego popadania w kłopoty, przez co uznawana jest za najgorszą czarownicę w całej akademii. Jednakże splot niezwykłych wydarzeń sprawi, że Mildred pokaże wszystkim, jak bardzo się mylą.
Skojarzenia z „Harrym Potterem” są oczywiste, przy czym warto wspomnieć, że pierwszy tom „Fatalnej Czarownicy” został wydany długo przed cyklem autorstwa J.K. Rowling. Zresztą w powieściach o młodym czarodzieju można znaleźć wiele inspiracji cyklem autorstwa Jill Murphy.

Nić Ariadny. Mity i labirynty

Fantastycznie ilustrowany, wielkoformatowy album autorstwa Jana Bajtlika, wypełniony rysunkami skomplikowanych labiryntów i historiami związanymi z grecką mitologią.
Kim byli Prometeusz, Herakles, Achilles czy tytułowa Ariadna? O co toczyła się Wojna Trojańska? Jak wyglądały pierwsze Igrzyska Olimpijskie? W książce znajdują się odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące greckiej mitologii, wierzeń oraz historii.
Ta bogato ilustrowana publikacja powinna spodobać się zarówno młodym miłośnikom mitów greckich, jak i tym dorosłym, którzy chcieliby sobie przypomnieć fascynujący świat greckich wierzeń i opowieści.

Damy, dziewuchy, dziewczyny. Historia w spódnicy

Bardzo ładnie ilustrowana, niezwykle ciekawa oraz inspirująca książka biograficzna autorstwa pisarki i podróżniczki Anny Dziewit-Meller.
Narratorką książki jest Anna Henryka Pustowójtówna, uczestniczka powstania styczniowego. Razem z Anną w każdym rozdziale poznajemy losy znanych Polek, które miały znaczny wpływ na historię naszego kraju. Są to między innymi Maria Skłodowska-Curie, Izabela Czartoryska, Krystyna Skarbek, Jadwiga Andegaweńska czy Irena Sendlerowa.
Książka napisana jest zrozumiałym językiem, z dbałością o fakty (na końcu każdego rozdziału znajdują się krótkie słowniczki z najważniejszymi terminami), poza tym pełno w niej interesujących, historycznych ciekawostek.

Wilki

Świetnie napisana i wydana (dodatkowe mapy i zdjęcia) książka autorstwa znanego dziennikarza oraz przyrodnika, Adama Wajraka. Jak łatwo się domyślić, książka opowiada o wilkach – zarówno prawdziwych zwierzętach, zamieszkujących Puszczę Białowieską, jak i wilkach, z którymi stykamy się w legendach i baśniach.
"Wilki” to zbiór tekstów o tych fascynujących, dzikich zwierzętach. Ich zwyczajach, znaczeniu w leśnym ekosystemie. Autor sporo miejsca poświęca też roli człowieka w przyrodzie.
Książka Adama Wajraka to ciekawy prezent dla miłośników przyrody w każdym wieku, tym bardziej że autor – który jest jednocześnie narratorem – nie pełni funkcji wszystkowiedzącego bohatera. Czytelnik doskonale wie, że przedstawione w książce zwierzęta są dzikie i mogą być niebezpieczne dla człowieka – ale jednocześnie jest uświadamiany, że pokojowa koegzystencja z dziką przyrodą jest jak najbardziej możliwa.

Jadwiga kontra Jagiełło. Ale historia...

Trzecia część cyklu „Ale historia...” – serii ilustrowanych, popularnonaukowych książek dotyczących historii Polski, których autorami są Grażyna Bąkiewicz i Artur Nowicki.
Głównym bohaterem książki jest Karol, uczeń szkoły przyszłości, w której historii naucza się w bardzo interesujący sposób – dzieci wraz z nauczycielem po prostu cofają się w czasie. Karol, który bardzo lubi jeść, szczególnie słodycze, przenosi się do Polski rządzonej przez Władysława Jagiełłę i Jadwigę Andegaweńską. Na miejscu nie tylko dowiaduje się, jakie słodycze wówczas jedzono, ale również zapoznaje się z ówczesnymi obyczajami, polityką czy kulturą.
„Jadwiga kontra Jagiełło” to niezwykle ciekawa książka, pełna historycznych ciekawostek, a przy tym bardzo przystępnie napisana i zilustrowana. Powinna być doskonałym prezentem dla każdego młodego miłośnika rodzimej historii.

Wojownicy. Nowa przepowiednia. Blask gwiazd

„Blask gwiazd” jest książką z cyklu fantasy „Wojownicy”. Fabuła całej serii opowiada o losach klanów składających się z dzikich kotów.
Pomimo tego, że kocie klany niekiedy ze sobą rywalizują, same książki nie są brutalne czy cyniczne – to wciąż młodzieżowe fantasy, pełne emocjonujących przygód i ciekawych opowieści.
Seria „Wojownicy” może spodobać się nie tylko młodym miłośnikom kotów. To emocjonujące fantasy, które w przystępny sposób, pod płaszczykiem powieści przygodowej, porusza dojrzałe tematy – różnice między dobrem a złem, konieczność dokonywania trudnych wyborów czy to, że czasami, pomimo dzielących nas różnic, zawiązanie współpracy jest jedynym sensownym rozwiązaniem ewentualnego konfliktu.

Do wszystkich chłopców, których kochałam

Książki opowiadające o miłości nastolatków to bardzo ważna część szeroko rozumianej literatury młodzieżowej. „Do wszystkich chłopców, których kochałam” autorstwa Jenny Han jest bardzo dobrym przykładem tego, jak powinna wyglądać taka literatura. To lekka i zabawna, ale nie infantylna powieść o nastoletnim uczuciu, w której co jakiś czas pojawią się również poważniejsze akcenty.
Główna bohaterka książki, Lara Jean, pisze listy miłosne do tytułowych chłopców, których kocha, przy czym nigdy tych listów nie wysyła – zostawia je dla siebie. Jednak pewnego razu, na skutek nieprzewidzianych wydarzeń, korespondencja w końcu trafia do adresatów, a Lara musi stawić czoło wynikłym konsekwencjom. I przede wszystkim znaleźć odpowiedź na pytanie – jak wyplątać się z tej lekko zawstydzającej sytuacji, gdy kilku chłopców jednocześnie dostało listy z wyznaniem miłości?
„Do wszystkich chłopców, których kochałam” jest pierwszą częścią trzytomowego cyklu „O chłopcach”. To ciepła opowieść o miłości i jej konsekwencjach, która może się spodobać zarówno nastolatkom, jak i bardziej dojrzałym czytelnikom.

Fantastyczne zwierzęta. Zbrodnie Grindelwalda. Scenariusz oryginalny

Obowiązkowa pozycja dla wszystkich „potteromaniaków” – tutaj w formie przepięknie wydanego scenariusza do filmu „Fantastyczne zwierzęta. Zbrodnie Grindelwalda”. Autorką jest oczywiście J.K. Rowling.
Historię wiele osób może znać z filmu – oto czarodziej Gellert Grindelwald ucieka z więzienia z planem zgromadzenia swoich zwolenników w celu przejęcia władzy nad mugolami. Dumbledore wraz z Newtem oraz jego przyjaciółmi zrobią wszystko, żeby powstrzymać złego czarodzieja.
Książka wydana jest w formie scenariusza, bez rozbudowanych, powieściowych opisów, ale za to z dodatkowymi, wspaniałymi ilustracjami.

Duch z Niewiadomic. Tom 1. Tajemnice starego pałacu

Pierwszy tom trzyczęściowego cyklu „Tajemnica starego pałacu” autorstwa Katarzyny Majgier to powieść przygodowa, w której – poza wartką akcją i ciekawymi bohaterami – czytelnik zapozna się również z wieloma naukowymi i historycznymi ciekawostkami.
Główną bohaterką powieści jest nastoletnia Magda, która wraz z bratem i rodzicami przeprowadza się do pałacu w Niewiadomicach. Tam, w piwnicy, Magda odnajduje pamiątki po Róży Niewiadomskiej, ostatniej właścicielce posiadłości, postaci tajemniczej i niejednoznacznej. Gdy okazuje się, że stary pałac co jakiś czas nawiedza duch Róży, Magda razem z Wiktorem, swoim nowym kolegą, starają się odkryć sekret tej niezwykłej kobiety.
„Duch z Niewiadomic” to nie tylko emocjonująca opowieść o dwójce nastoletnich bohaterów, którzy podczas wakacji starają się rozwiązać wiekową tajemnicę. To również historia o emancypacji kobiet i o tym, że nawet utalentowane i inteligentne dziewczyny miały w nie tak odległej przeszłości ogromne trudności w zdobyciu wykształcenia. Jeżeli dodamy do tego delikatną krytykę konsumpcyjnego stylu życia i mnóstwo naukowych ciekawostek, „Duch z Niewiadomic” jawi się jako wspaniały prezent dla młodego, ciekawego świata czytelnika.

Miłość bez konserwantów

Trzecia (i jak dotychczas ostatnia) część minicyklu o Neli Solińskiej autorstwa Agnieszki Tyszki to niewielka powieść młodzieżowa o perypetiach nastoletniej Neli – wrażliwej dziewczyny, która dzielnie stawia czoło codziennym przeciwnościom.
Mała Sophie, którą Nela się opiekuje, zaczyna ciężko chorować. Konstanty, chłopak bohaterki, ma dla niej coraz mniej czasu. Co prawda okazuje się, że jej ojczym jest całkiem w porządku, ale niestety w szkole nadal występują problemy, głównie przez matematykę, a ściślej rzecz ujmując – nauczycielkę tego przedmiotu. Czy Nela poradzi sobie z problemami, które nawet dla dorosłych mogą być dużym wyzwaniem – jak chociażby choroba Sophie?
„Miłość bez konserwantów” to powieść dla nastolatków, która – chociaż zabawna – dotyka również poważniejszychproblemów: kwestii odpowiedzialności za najbliższe osoby, chorób bliskich czy obecności stresu w codziennym życiu. Książka jednak nie przytłacza fabułą i jest napisana bardzo lekkim językiem.

Czego mogą dowiedzieć się dorośli, czytając książki dla nastolatków?

Pomijając czysto informacyjną rolę literatury dla młodzieży, w której łatwo znaleźć mnóstwo ciekawostek, książki dla nastolatków mogą stać się dla dorosłych płaszczyzną porozumienia z młodszym pokoleniem. Mnóstwo zdarzeń i przeżyć z przeszłości często zaciera się w naszej pamięci, przez co zdarza się nam zapominać, że nastoletni ludzie także miewają życiowe problemy, z którymi – z racji wieku i braku doświadczenia – nie potrafią sobie jeszcze dobrze radzić. Czytanie książek dla nastolatków może nam przypomnieć, jak to było, gdy mieliśmy kilkanaście lat – a przez to sprawić, że będziemy bardziej wyrozumiali dla naszych pociech i ich słabości.

Oprac. Daniel Śliwa

Może Cię również zainteresować: