Jak kąpać noworodka?

Pierwsza kąpiel maluszka to jedno z ważniejszych wydarzeń w jego życiu, ale także w życiu jego mamy i taty, dla których to zupełnie nowe zadanie. Ekscytacja, niepewność, a czasem lęk to emocje, które często towarzyszą świeżo upieczonym rodzicom. Łatwo to zrozumieć, ponieważ kąpiel dziecka to coś więcej niż zabieg dla utrzymania higieny. To również czas budowania więzi z maluchem. Dowiedz się zatem, jak poprawnie kąpać noworodka. Podpowiadamy, na co uważać i jak często to robić.

Jak często kąpać noworodka?

Noworodki nie są specjalnie ruchliwe i nie pocą się zbytnio w ciągu pierwszych kilku tygodni życia, dlatego ​​nie trzeba ich kąpać codziennie.

Według specjalistów, wystarczy kąpać maleństwo dwa do trzech razy w tygodniu, upewniając się, że w międzyczasie ma ono regularnie mytą twarz i szyję za pomocą wacików, a pupę wycieraną wacikami nasączonymi ciepłą wodą lub chusteczkami dla niemowląt (należy to robić po każdej zmianie pieluszki). Wyjątkiem są bardzo upalne dni, kiedy nawet mało ruchliwy noworodek bardzo się poci. Wtedy, w obawie przed potówkami, kąpiel zalecana jest przynajmniej raz dziennie, a nawet częściej.

W czym kąpać noworodka?

Są dwie szkoły. Jedni specjaliści twierdzą, że do mycia maleństwa wystarczy sama woda. Inni uważają, że sama woda, zwłaszcza twarda i chlorowana może powodować podrażnienia, a tłuszcz, pot i resztki kosmetyków (np. talku) należy zmywać za pomocą środków zmiękczających wodę, nienaruszających bariery ochronnej skóry dziecka i utrzymujących jej odpowiednie pH.

Na rynku jest szeroki wybór kosmetyków dla maluszków. Zanim jednak zastosujesz odpowiedni preparat, przeczytaj dokładnie jego skład i dowiedz się, czy jego komponenty nie są alergizujące lub drażniące. W razie wątpliwości, skonsultuj się z położną w szpitalu lub z położną środowiskową podczas rutynowej wizyty. Doświadczona specjalistka powinna być Ci w stanie polecić kosmetyk, który nie uczula.

Rzeczy, których potrzebujesz do kąpieli dziecka:

- Wanienka niemowlęca lub miska.

- Opcjonalnie specjalna mata do wanienki, na której można wygodnie ułożyć malca, leżaczek kąpielowy lub wanienka z wbudowanym leżakiem, podłożem o strukturze antypoślizgowej i termometrem.

- Miękki ręcznik. Warto zainwestować w taki z kapturkiem, żeby ochronić główkę.

- Dzbanek lub kubek do polewania wodą. Możesz to robić również dłońmi.

- Kosmetyk do kąpieli (jeśli zdecydujesz się użyć jakiegoś preparatu).

- Czysta pieluszka.

- Mata do przewijania.

- Ubranko na zmianę.

- Krem do pielęgnacji pupy.

- Termometr do sprawdzenia temperatury wody (gdy nie jest wbudowany w wanienkę).

Całkowicie zbędne są natomiast myjki i gąbki – to idealne siedlisko dla bakterii. Malca należy myć samymi dłońmi.

Jak myć malca? Od czego zacząć kąpiel?

Przygotowanie do kąpieli:

- Upewnij się, że w pomieszczeniu, w którym kąpiesz malca, jest ciepło.

- Miej wszystko pod ręką: wanienkę lub miskę do mycia wypełnioną ciepłą wodą, ręcznik, czystą pieluchę, kosmetyki, ubranka i waciki.

- Woda w wanience powinna być ciepła, a nie gorąca. Najlepsza temperatura to ok. 37°C. Sprawdź ją za pomocą termometru lub łokcia (powinnaś czuć przyjemne ciepło) i na wszelki wypadek dobrze ją wymieszaj.

- Nie musisz wlewać dużo wody, wystarczy ok. 10 cm od dna wanienki lub miski, zwłaszcza jeśli maluchowi nie odpadł jeszcze kikut pępowinowy.

- Jeśli myjesz dziecko w umywalce, odsuń na bok kran, by niespodziewanie nie ochlapać malucha gorącą lub zimną wodą spływającą od czasu do czasu z rur. Zadbaj również o to, aby umywalka była dobrze umyta i spłukana ze wszystkich detergentów, zanim włożysz do niej dziecko.

Kąpiel:

- Delikatnie opuść dziecko do miski lub wanienki, podtrzymując na przedramieniu i w zgięciu łokcia jego górną połowę ciała, lub połóż na specjalnej macie albo leżaczku. W momencie wkładania malucha do wanny zamocz najpierw jego stópkę lub dłoń. Niech dziecko przyzwyczai się do tej sytuacji. Gwałtowne zanurzenie go w wodzie może wywołać niepokój.

- Trzymaj głowę dziecka z dala od wody. Drugą ręką delikatnie umyj maleństwo bez gwałtownego chlapania.

- Zacznij od umycia szyi, rączek i brzuszka dziecka, potem przejdź do pachwin, nóżek i pleców.

- Aby dziecku było ciepło podczas kąpieli, podnieś dłoń, aby woda spływała z niej na piersi maluszka lub delikatnie polewaj je z kubeczka lub dzbanka.

- Na końcu umyj maleństwu włosy, przytrzymując je nad wanienką lub miską. Przy spłukiwaniu uważaj, by woda nie naleciała do oczu czy uszu.

- Nigdy nie zostawiaj swojego maleństwa samego w wannie lub misce, nawet na sekundę.

- Kąpiel nie powinna trwać dłużej niż kilka minut, by woda zbytnio nie wystygła oraz nie wysuszyła delikatnej skóry noworodka.

Po kąpieli:

- Po wyciągnięciu pociechy z wody delikatnie osusz jej skórę, zwracając szczególną uwagę na wszystkie fałdki na jej ciele. Powinny być one dokładnie wytarte z wody.

- Następnie zrób dziecku odprężający masaż. Może on pomóc maleństwu zrelaksować się i szybciej zasnąć. Raczej unikaj używania olejków lub balsamów, dopóki maluch nie ukończy co najmniej miesiąca.

- Pamiętaj, by wszystkie akcesoria kąpielowe utrzymywać w czystości, często je myć i prać, ponieważ wilgotne środowisko sprzyja namnażaniu się bakterii i grzybów.

Jak kąpać noworodka, który płacze i wyrywa się podczas kąpieli?

Jeśli maluch wydaje się bać kąpieli i za każdym razem płacze, można wykąpać się razem z nim. Żeby to zrobić trzeba spełnić kilka bardzo ważnych warunków: musisz być zdrowa, nie mieć żadnych infekcji, oraz sama wykąpać się zanim wejdziesz do wody z dzieckiem. Nie powinnaś być również w połogu.

Ważne jest też psychiczne nastawienie osób myjących dziecko. Jeśli maluch wyczuwa twoje napięcie, również będzie niespokojny. Dlatego zadbaj o to, by kąpiel była chwilą spokoju i odprężenia.

Jeśli kąpanie malca Cię stresuje, możesz też poprosić o pomoc osobę bardziej doświadczoną (mamę, siostrę, przyjaciółkę), dla której mycie noworodka nie jest wyzwaniem.

Jak kąpać noworodka z pępowiną?

Pamiętaj, że kikut pępowiny dziecka nadal się goi. Odpadnie on sam między 5. a 15. dniem życia malca. Czasem może się to zdarzyć jeszcze później. W tym czasie należy unikać moczenia kikuta, aby nie spowodować infekcji. W trakcie kąpieli możesz przykryć pępowinę jałowym gazikiem. Aby jej nie zamoczyć, nie nalewaj też do wanienki zbyt wiele wody.

W pierwszych dniach życia dziecka dobrym rozwiązaniem mogą być również kąpiele wykonywane „na sucho”.

Jak myć noworodka na sucho?

- Zdejmij maleństwu wszystkie ubranka oprócz koszulki i pieluszki i zawiń je w ręcznik.

- Zanurz wacik roztworze soli fizjologicznej lub przegotowanej wodzie, delikatnie wyciśnij (upewnij się, że nie ocieka wodą) i przetrzyj nim oczy dziecka w kierunku od skroni do noska, używając osobnego wacika do każdego oka. To ważne, aby nie przenieść ewentualnej infekcji z jednego oczka do drugiego.

- Użyj świeżego wacika, aby wyczyścić uszy dziecka, ale myj tylko małżowiny uszne. Nigdy nie wkładaj wacików ani patyczków głęboko do środka ucha. W ten sam sposób umyj resztę twarzy, szyję i dłonie dziecka, a potem delikatnie osusz je ręcznikiem.

- Następnie zdejmij pieluchę i umyj pupę dziecka oraz okolice narządów płciowych świeżym wacikiem i ciepłą wodą. Dziewczynkom należy delikatnie rozchylić i umyć wargi sromowe, przesuwając wacik w kierunku odbytu, czyli od przodu do tyłu (nigdy odwrotnie, ponieważ bakterie z odbytu mogłyby przedostać się do pochwy i wywołać infekcję!). Podobnie myjemy chłopca – najpierw pachwiny, prącie, a później okolice moszny i odbyt. Jeśli napletek niemowlaka jest ubrudzony, należy go starannie oczyścić bez odciągania na siłę. Należy pamiętać o tym, by do każdej części ciała użyć osobnego gazika czy chusteczki. Zaniedbania higieniczne mogą doprowadzić do infekcji układu moczowego.

- Dokładnie, a przy tym delikatnie wytrzyj malca, szczególnie w fałdach skóry, i załóż mu czystą pieluchę.

Staraj się, aby podczas kąpieli dziecko było zrelaksowane. Mów do niego, śpiewaj mu piosenki, opowiadaj bajki. Niech maluch słyszy twój kojący głos i uczy się, że kąpiel to bardzo przyjemny czas.

Jak kąpać noworodka – kilka popularnych mitów

Dziecko po porodzie należy wykąpać jak najszybciej –  NIE

Maź płodowa, w której dziecko przychodzi na świat, jest doskonałą barierą ochronną skóry i nie powinno się jej naruszać. Dlatego niektórzy eksperci zalecają pierwszą kąpiel dopiero po tygodniu od urodzenia. Jednak jeśli dziecko przyszło na świat ubrudzone krwią czy smółką, należy je umyć. Warto też wykąpać dziecko po powrocie ze szpitala, by pozbyć się groźnych bakterii, z którymi skóra dziecka mogła tam mieć kontakt.

Maleństwo należy kąpać regularnie, najlepiej codziennie  – NIEKONIECZNIE

Dziecko należy myć, gdy jest taka potrzeba. Czasem wystarczy kąpiel „na sucho”.

Niemowlę trzeba kąpać wieczorem, przed snem – NIEKONIECZNIE

Są maluchy, które kąpiel odświeża i energetyzuje, więc lepiej robić to w ciągu dnia.

Po kąpieli należy nasmarować dziecko oliwką – NIEKONIECZNIE

Dziś odchodzi się od tego zwyczaju, ponieważ oliwka może wysuszać skórę malca. Specjaliści sugerują stosowanie kosmetyków, gdy skóra dziecka ma specjalne potrzeby, pęka lub jest podrażniona.

Niemowlę trzeba kąpać w łazience – nie ma znaczenia, gdzie kąpiemy dziecko

Jeśli w łazience jest ciasno, a w pokoju lub przestronnej kuchni możesz rozstawić stabilny stojak do wanienki, kąp dziecko właśnie tam. Zadbaj jedynie, by temperatura pomieszczenia była tam odpowiednia.

Oprac. Anna Dobiecka

Konsultacja specjalistyczna: Elżbieta Chruścińska, doświadczona położna