Stanisław Lem – jaka jest jego najlepsza książka? Od czego zacząć przygodę z twórczością tego pisarza?

Na pewno kojarzysz pisarza takiego jak Stanisław Lem. Najlepsza książka tego autora? Zdania są podzielone – jedni stwierdzą, że jest to „Solaris”, inni będą optować za „Opowieściami o pilocie Pirxie” lub „Bajkami robotów”. Pisarz przewidział w swoich książkach coraz bardziej powszechne podróże w kosmos, pojawiły się w nich także technologie podobne do dzisiejszych smartfonów czy tabletów. Chcesz rozpocząć przygodę z twórczością Lema? Podpowiadamy, od czego warto zacząć!

Kilka słów o autorze

Stanisław Lem to autor książek science fiction, krytyk i futurolog (oznacza to, że zajmował się prognozowaniem przyszłości). Mało brakowało, a nie zostałby pisarzem. Ukończył studia medyczne, ale nigdy nie pracował w zawodzie lekarza. Zamiast przepisywać pacjentom leki na przeziębienie, wolał na co dzień obcować z nauką – fascynację nią widać w jego twórczości. Zanim zajął się pisaniem, pracował w krakowskim Konserwatorium Naukowym.

Być może zastanawiasz się, kto powinien sięgnąć po książki Lema. Spędzasz każdą wolną chwilę, czytając o sztucznej inteligencji? A może wyczekujesz relacji NASA z podróży kosmicznych? Jeśli interesuje cię przestrzeń kosmiczna, nauka i najnowsze technologie, twórczość Stanisława Lema może przypaść ci do gustu! Polecamy ją także tym, których fascynuje ludzka psychika. Dlaczego? O tym za chwilę.

Powieści Stanisława Lema

Lem jest najczęściej tłumaczonym polskim autorem. Jego powieści doczekały się wielu ekranizacji – „Solaris” zostało kilkukrotnie zekranizowane m.in. przez Andrieja Tarkowskiego czy Stevena Soderbergha, który obsadził w głównej roli George’a Clooneya.

Zostańmy jednak przy książkach. Lem zadebiutował w 1951 roku powieścią „Astronauci”, drukowaną w odcinkach w „Sztandarze Młodych”. Jego najbardziej znane książki można zaliczyć do gatunku zwanego fantastyką naukową. Należą do nich powieści:

Powtarza się w nich motyw naukowca-samotnika. Ich główni bohaterowie to zazwyczaj astronauci, konstruktorzy, matematycy czy profesorowie, którzy znajdują się w obcym otoczeniu – głównie kosmosie – i wśród nieznanych istot. Oprócz postaci ludzkich poznasz tam także kosmitów i roboty.

Tematy te pojawiają się w powieściach Lema ze względu na jego zamiłowanie do kosmosu (na cześć autora nazwano planetoidę, a jego nazwisko nosił jeden z polskich satelitów naukowych). Porusza on kwestie naukowe i technologiczne w sposób, który nie zanudza czytelnika. Patrzy na nie przez pryzmat ludzkiej natury – szczególnie jej ciemnych stron.

Po jakie inne książki Lema sięgnąć?

Jeśli wolisz krótsze formy, przeczytaj jeden ze zbiorów opowiadań Stanisława Lema, na przykład:

„Dzienniki gwiazdowe”v (1957),
„Bajki robotów” (1964),
„Księga robotów” (1961),
„Cyberiada” (1965),
„Ogród ciemności i inne opowiadania” (w wyborze syna pisarza – Tomasza Lema, 2017).

Realistyczne powieści również znajdują się w dorobku Stanisława Lema. Najlepszą książką z tego nurtu jest „Szpital Przemienienia”, opowiadający o życiu w szpitalu psychiatrycznym w czasie niemieckiej okupacji. To coś w sam raz dla tych, którzy nie przepadają za tematyką science fiction. A jeśli pasjonuje cię polska literatura i jej techniczne kwestie, sięgnij po zbiory esejów „Fantastyka i futurologia” czy „Rozprawy i szkice”.

Doskonale rozumiemy, że nie każdy z nas ma ochotę na ciężką, filozoficzną lekturę. Warto pamiętać, że Lem był autorem o niezwykłym poczuciu humoru – spod jego pióra wyszły takie książki jak:

„Doskonała próżnia” (1971) – zbiór recenzji nieistniejących książek,
„Wielkość urojona” (1973) – zbiór przedmów do książek, które nigdy nie zostały napisane,
„Dyktanda, czyli…” (2001) – krótkie, lecz zawiłe teksty pełne czarnego humoru, które powstały, by siostrzeniec żony autora nauczył się najważniejszych zasad ortograficznych.

Do lżejszych utworów należą wspomniane „Bajki robotów”, czyli groteskowe opowiadania, stylizowane na opowieści rycerskie.

Stanisław Lem – najlepsza książka to ta, którą wybierzesz!

Zagłęb się w tajemniczy i futurystyczny świat twórczości Lema – zdecyduj, która książka jest twoją ulubioną! A jeżeli ciekawi cię sama postać autora, możesz sięgnąć po jego korespondencję (m.in. z poetką Ewą Lipską, Sławomirem Mrożkiem czy Zbigniewem Herbertem). Więcej o nim dowiesz się także z wywiadu-rzeki. Jeden z nich – „Świat na krawędzi” – przeprowadził Tomasz Fiałkowski.

Oprac. Barbara Polakowska

Może Cię również zainteresować: