Dziecko, które złapało sportowego bakcyla, poświęca się swej pasji bez reszty. Rodzic musi zadbać o to, by uprawiało sport w bezpieczny sposób.
Na zdrowie młodego sportowca składa się wiele czynników. Ważne są zarówno: sprzęt sportowy, trener, dieta, rozgrzewki, systematyczność czy kondycja fizyczna, predyspozycje i psychika młodego sportowca. Należy również podkreślić wagę ograniczania do minimum, ryzyka doznania kontuzji.
Paliwo dla mięśni
Podczas wysiłku fizycznego młody organizm wykorzystuje energię przede wszystkim z węglowodanów, które gromadzone są w mięśniach w postaci glikogenu. Jego ilość jest ograniczona, dlatego ważne jest regularne dostarczanie energetycznego pokarmu. Do prawidłowego rozwoju organizmu niezbędnych jest ponad 60 składników odżywczych, w tym najważniejsze to: białko, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne. Zbilansowany jadłospis dla dziecka powinien odpowiadać na wszystkie potrzeby młodego człowieka. Wśród najważniejszych składników jakie powinny zawierać przepisy dla dzieci możemy wymienić:
Przygotowanie psychiczne
Rola psychologa sportowego czy wykwalifikowanego trenera z przygotowaniem psychologicznym jest nieoceniona. Jego wsparcie pomoże dziecku zmierzyć się z nieznanymi dotąd wyzwaniami, np. ciężkim treningiem. Wiara we własne siły pozwala pokonać własne słabości i stawić czoła wyzwaniom, a tym samym osiągać sukces. Warto podkreślić, że w sporcie sukces to składowa wcześniejszych małych kroczków, które dodatkowo motywują i dają moc młodym sportowcom. Uprawiając sport, dzieci nie tylko odnoszą korzyści fizyczne i zdrowotne, ale uczą się, m.in. radzić sobie ze stresem i presją, wytrwałości w dążeniu do celu, współpracy. Odpowiednie wspracie psychiczne dla młodego zawodnika, jest niezbędne do osiągania coraz lepszych sportowych wyników. Wpływa również na lepszą samoocenę, większą wytrwałość, poczucie sprawczości i umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach nie tylko na boisku, ale również na codzień. Sport daje moc!
Możliwości fizyczne
Intensywny rozwój dziecka następuje mniej więcej od 8. roku życia, wtedy zaczyna zmieniać się zarówno pod względem wagi jak i wzrostu. Jest wówczas znacznie bardziej narażone na kontuzje. Ma bowiem osłabioną koordynację ruchową, a także spowolniony czas reakcji. Ma skłonność do podejmowania rywalizacji. Nie umie przewidzieć jeszcze konsekwencji swoich działań, dlatego nierzadko robi rzeczy, które stwarzają realne zagrożenie dla jego zdrowia, a nawet życia.
Niebagatelną rolę odgrywają w kwestii zdrowia młodych sportowców sami rodzice. A przede wszystkim ich ambicje i własny przykład. Rodzice często nie zauważają, że ich pociecha potrzebuje znacznie więcej czasu, żeby osiągnąć podobne rezultaty jak inne dzieci. Nieodpowiednie wspracie z ich strony, może zamiast zamierzonej pomocy, powodować presję i negatywnie wpływać na psychikę i wyniki dziecka. Warto obserwować, a czasem zapytać dziecko – jak chciałoby, żeby rodzic mu kibicował czy pomagał.
Rozgrzewka i rozciąganie
W przygotowaniu fizycznym każdego sportowca, ale szczególnie dziecka, ogromną rolę odgrywa rozgrzewka. Niewłaściwie przeprowadzona może w szybkim tempie przyczynić się do powstania poważnych kontuzji, w tym nawet zerwania któregoś z więzadeł stawowych stawu kolanowego, co może wykluczyć dziecko na długo z uprawiania sportu. Regularny stretching to bardzo ważna profilaktyka urazów. Jest on najskuteczniejszym sposobem przywracania i utrzymywania właściwej, statycznej równowagi mięśniowej, a tylko ciało mające taką równowagę jest w pełni przygotowane do uprawiania sportu. Stretching wykonujemy przed treningiem – jako rozgrzewkę w celu zmniejszenia mikrourazów, w trakcie – jako forma dogrzewki i po treningu w celu normalizacji napięcia mięśni.
Sprzęt do ćwiczeń dla dzieci
Należy również zadbać o sprzęt ochronny. Dziecko, które uprawia np. deskorolkarstwo powinno zawsze mieć na sobie ochraniacze na kolana i łokcie oraz obowiązkowo kask. Sprzęt ten nie tylko znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia kontuzji, ale w ekstremalnych wypadkach może nawet uratować życie.
Medycyna sportowa
Rodzice, co jakiś czas powinni zaprowadzić dziecko do lekarza sportowego. Na tę interdyscyplinarną dziedzinę medycyny składa się nie tylko diagnostyka i terapia, ale co ważne, profilaktyka. Kontakt ze specjalistą medycyny sportowej poleca się wszystkim, którzy czynnie uprawiają sporty, zarówno amatorom, jak i zawodowcom. By aktywność fizyczna miała pozytywny wpływ na zdrowie dziecka, a nie zniszczyła mu zdrowie, musi być wykonywana z należytą ostrożnością i z zachowaniem odpowiednich zasad.
Oprac. Janusz Kieś
Konsultacja specjalistyczna Aleksandra Błaszkiewicz-Okrągły, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, psycholog z przygotowaniem pedagogicznym
Niniejszy artykuł stanowi wyraz osobistych przekonań jego autora i nie zastąpi indywidualnej porady specjalisty. Przed podjęciem decyzji w Państwa sprawie zalecamy konsultacje ze specjalistą w danej dziedzinie.