Wapń – źródła w diecie dziecka

Wapń to niezwykle istotny składnik diety. Pierwiastek ten odpowiedzialny jest przede wszystkim za mocne kości i zęby oraz prawidłowy wzrost. Jest konieczny szczególnie w trakcie bardzo intensywnego wzrostu i rozwoju naszych pociech.

Wapń - Niezbędny składnik diety

O bardzo ważnej roli, jaką pełni wapń w organizmie człowieka, chyba nie trzeba nikogo przekonywać. Niemal 99% wapnia magazynowane jest w kościach i zębach. Poza swoją podstawową funkcją, jaką jest budowanie kości, pierwiastek ten odpowiada za krzepliwość krwi, działanie enzymów, wspomaga układ nerwowy, układ odpornościowy i pracę serca.

Źródło wapnia dla dzieci

Karmiąc malucha piersią lub mlekiem modyfikowanym, dostarczamy mu dostatecznych ilości wapnia. Sytuacja ulega zmianie, gdy kończymy naturalne karmienie lub zaprzestajemy podawania gotowej mieszanki. Zastanawiamy się wtedy, jakie produkty wprowadzić do diety dziecka, aby dostarczyć mu wszystkich niezbędnych składników.

Obecnie głównym źródłem wapnia polecanym przez specjalistów jest krowie mleko. Wielu rodziców decyduje się jednak na całkowitą eliminację produktów mlecznych z diety malucha. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele. Mnóstwo dzieci jest uczulonych na białko pochodzące z mleka, nie tolerują laktozy w nim zawartej. Wielu rodziców uważa, że jakość dostępnych na rynku produktów nabiałowych jest nie do przyjęcia. Mleko nie jest już tym samym mlekiem, które dzieci wypijały kilkanaście lat temu, niemal prosto od krowy. Na sklepowych półkach znajdziemy też słodkie jogurty i deserki mleczne, a w nich oprócz cukru barwniki, stabilizatory i zagęstniki.

Źródła wapnia w diecie

Jeśli z jakichś powodów nie spożywamy produktów mlecznych, musimy znaleźć takie, które je zastąpią. To między innymi:

• Amarantus (248 mg/100 g) – to niezwykle cenne, bogate w wapń, źródło wielu składników odżywczych, przede wszystkim białka i wapnia. Warto wykorzystywać go w postaci mąki do wypieków lub jako popping (dmuchane ziarenka) i posypywać nim owsiankę, zrobić pyszne batoniki lub ciasteczka.

• Mak niebieski (1266 mg/100 g) – można go podawać dzieciom w niewielkich ilościach już od drugiego roku życia. Zmielony w młynku mak z odrobiną melasy lub miodu może stanowić ciekawy dodatek do kaszy jaglanej lub owsianki. Warto go też wykorzystać do posypania sałatki owocowej.

• Sezam (110 mg/100 g) – niestety najpowszechniej dostępny sezam jest oczyszczony i pozbawiony większości wartości odżywczych. Poszukajmy ziaren sezamu niełuskanego i używajmy go jako zdrowej posypki do wielu potraw.

• Jarmuż (157 mg/100 g) – to warzywo bardzo polecane w żywieniu dzieci, które poza dobrze przyswajalnym wapniem zawiera białko, błonnik i witaminy – przede wszystkim C i K, a także sole mineralne, takie jak potas. Jarmużowe chipsy upieczone w piekarniku to smaczna przekąska dla dużych i małych.

• Natka pietruszki (190 mg/100 g) – poza sporą ilością wapnia to bogactwo witamin C, prowitaminy A, PP, K i z grupy B oraz soli mineralnych, takich jak żelazo, magnez, wapń, potas, mangan, fosfor i miedź.

• Migdały (239 mg/100 g) – oprócz wapnia bogate w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, które korzystnie wpływają na tkankę mózgową i układ sercowo-naczyniowy, błonnik poprawiający pracę jelit oraz składniki mineralne i witaminy.

• Sardynki (433 mg/100 g) – najczęściej w sklepach znajdziemy sardynki z puszki. Podając je dzieciom, postarajmy się, aby spożywały je wraz z ośćmi zawierającymi najwięcej wapnia.

• Melasa (250 mg/100 g) – zawiera mnóstwo składników odżywczych, takich jak żelazo, witamina B6, wapń, mangan, magnez i potas. Już jedna łyżka melasy dostarcza 17% dziennego zapotrzebowania organizmu na wapń.

• Suszone figi (250 mg/100 g) i orzechy (193 mg/100 g) – idealne jako zdrowa i pełnowartościowa przekąska dla dziecka, bo zawierają mnóstwo witamin i składników mineralnych.

Skutki niedoboru wapnia

Jeśli w organizmie zabraknie wapnia, jego niedobór zostaje pobrany z kości. Zbyt małe spożycie lub złe wchłanianie może być niebezpieczne szczególnie dla dzieci. Długotrwały niedobór wapnia w diecie najmłodszych może skutkować krzywicą. W okresie intensywnego wzrostu spowoduje natomiast zmniejszenie szczytowej masy kostnej. W efekcie dziecku będzie grozić osteoporoza w życiu dorosłym.

Co sprzyja wchłanianiu wapnia?

Prawidłowemu wchłanianiu i wykorzystywaniu wapnia przez organizm pomaga witamina D. Znajdziemy ją między innymi w tłustych rybach czy żółtku jaja. Witamina D wytwarzana jest jednak przede wszystkim w skórze pod wpływem słońca, dlatego tak istotne jest, by maluchy spędzały jak najwięcej czasu na świeżym powietrzu. Bardzo ważny jest także stosunek wapnia do fosforu w diecie. Pierwiastek ten znajdziemy w rybach, kaszach, nabiale oraz w ziarnach zbóż.

Wapń jest niezbędnym składnikiem diety dziecka. Upewnijmy się, czy w menu malucha pojawiają się jego dostateczne ilości.

Oprac. Agata Opiela (dietetyk, ekspert ds. żywienia)