Jak rozwijać koncentrację u dziecka - pomysły na zabawy, które pomogą ćwiczyć uważność

Co sprawia, że niektóre dzieci łatwiej zapamiętują nowe rzeczy, szybciej się uczą i lepiej radzą sobie w szkole? Nic tak nie rozwija pamięci, uwagi i wyobraźni jak trening koncentracji. O koncentrację można i należy dbać, niemal od pierwszych chwil życia dziecka. W dodatku wystarczą proste ćwiczenia i zabawy, by wspomóc jej rozwój.  

Dziecięca koncentracja to temat trudny i dla wielu rodziców niezrozumiały. Od naszych pociech rzadko oczekujemy, że będą potrafiły skupiać się na wykonywanej czynności bez rozpraszania się pod wpływem innych bodźców – w końcu każdy wie, że za dzieckiem trudno nadążyć, wszędzie jest go pełno.  Wydaje się nam, że to naturalne i że nasz maluch z czasem sam nauczy się koncentrować na przedmiotach, zabawach, trochę później na poszczególnych aktywnościach. Oczywiście, z biegiem czasu tak się dzieje – zadaniem rodziców jest jednak wspomóc ten proces. W końcu od tego zależy, jak szybko i sprawnie nasze dziecko będzie zapamiętywało nowe rzeczy, a więc trening koncentracji ułatwia naukę i zdobywanie wiedzy.

Jak rozpoznać zaburzenia koncentracji u malucha

Umiejętność koncentracji rozwija się u dziecka do 5 roku życia. Słaba koncentracja u małych dzieci jest czymś zupełnie normalnym, problemem jest jednak brak umiejętności skupienia uwagi w późniejszych latach, szczególnie w czasie przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Aby do tych problemów nie dopuścić, warto jak najwcześniej rozpocząć trening koncentracji.

Istnieją symptomy, dzięki którym rodzice mogą zauważyć, że poziom koncentracji jest na dany etap życia zbyt niski. Zaburzenia koncentracji u dziecka możemy podzielić na dwa typy: aktywno – impulsywne i pasywne. W pierwszym przypadku, dzieci rozpraszają się poprzez nawet minimalne bodźce zewnętrzne. W drugim przypadku dzieci są często zamyślone, co uniemożliwia im dokończenie zadania. Brak koncentracji u dziecka można więc zauważyć głównie poprzez brak umiejętności dłuższego skupienia uwagi na wybranej zabawie, zbyt częste zamyślanie się dziecka, a w przypadku dziecka, które zaczęło już naukę – częste popełnianie błędów. W obu tych przypadkach brak koncentracji u dziecka wynika z niedopatrzeń w początkowych fazach rozwoju.

Jak ćwiczyć koncentrację

Ćwiczenia na koncentrację to bardzo istotny element rozwoju dziecka. Jeśli maluch ma problemy z koncentracją, należy go wesprzeć. Terapia najczęściej polega na stosowaniu się do zaleceń psychologa, który może zalecić konkretne zadania – ćwiczenia są zazwyczaj proste. Ważne, by przed przystąpieniem do ich wykonywania zadbać o ciszę i spokój oraz dobrą organizację przestrzeni, w której bawi się i uczy dziecko.

Zabawki, dzięki którym dziecko nauczy się koncentracji – klocki, rymowanki, gry pamięciowe

Dzieci powyżej trzeciego miesiąca życia, w przeciwieństwie do noworodków, są w stanie nieco dłużej skupić uwagę na określonym przedmiocie. Nawet z takimi maluchami można przystąpić do treningu koncentracji, ćwicząc z nimi rozpoznawanie dźwięków i kształtów określonych przedmiotów. Dzieci od 6 do 12 miesięcy mogą z kolei ćwiczyć koncentrację poprzez wrzucanie piłek do plastikowej miski. U dzieci powyżej roku pole manewru jest jeszcze większe. Świetną zabawą na koncentrację dla rocznych dzieci jest chociażby budowanie wieży z klocków plastikowych czy drewnianych. Innym tego typu ćwiczeniem jest czytanie książek i wskazywanie na określone przedmioty w domu – znajdywanie podobieństw pomiędzy własnym otoczeniem a otoczeniem bohaterów ulubionej książki może być naprawdę wciągające. Warto również nakłaniać dziecko do powtarzania słów i dźwięków. Gry na pamięć i koncentrację to także bardzo dobre rozwiązanie, łączące edukację i świetną zabawę. Gry pamięciowe pomagają skupić się na danej czynności i przy okazji rozwijają umiejętności koncentracyjne, a także intelektualne – w dodatku pozwalają na wspólnie spędzenie czasu całej rodzinie.

Ćwiczmy więc koncentrację swojego dziecka – pamiętajmy, że to jak zarządzamy wspólnie spędzonym czasem zależy tylko i wyłącznie od nas samych. Możemy bawić się przypadkowymi zabawkami lub zabawę połączyć z nauką. Mądre zabawy z dzieckiem rozwijają jego zdolności poznawcze. Dbajmy więc o bliskość, jakiej dziecko nigdy nie zapomni.

Oprac. Natalia Olszewska

Konsultacja specjalistyczna: Agnieszka Skoczylas, Psycholog dziecięcy