Orzechy bez względu na odmianę stanowią źródło cennych składników, które wspierają funkcjonowanie naszego organizmu oraz chronią przed wieloma chorobami. Dobrze zbilansowana dieta zaleca spożywanie orzechów nawet kilka razy w tygodniu. Wiadomo jednak, że są one również silnym alergenem, dlatego często wśród rodziców pojawia się pytanie: czy i kiedy włączać orzechy do diety dziecka, aby było to dla nich nie tylko zdrowe, ale również bezpieczne.
Moc orzechów
Orzechy, szczególnie włoskie, były doceniane już w starożytności, kiedy to ze względu na swoją budowę – zielona skóra, skorupa i owoc – porównywane były z ludzką głową – skóra, czaszka, mózg. W ich regularnym spożywaniu upatrywano możliwość stania się mądrzejszym. I choć obecnie źródła mądrości upatrujemy gdzie indziej, to jednak nadal specjaliści wskazują na dobroczynne działanie orzechów, zawierają one bowiem:
Dodatkowo orzechy wykazują właściwości przeciwzapalne, dlatego są polecane w profilaktyce zachorowań na cukrzycę typu 2 oraz, co pokazują badania, zapobiegają otyłości brzusznej. Mogą mieć także działanie antynowotworowe.
Orzechy w diecie dziecka
Jeszcze do niedawna w niektórych środowiskach pokutowało przekonanie, że ze względu na właściwości alergizujące orzechy powinny być wprowadzane do diety dziecka dopiero po trzecim roku życia, a już najwcześniej po drugich urodzinach. Najnowsze zalecenia, w tym Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, mówią jednak, że aby zapobiec alergii – podobnie jak w przypadku glutenu – należy wprowadzać orzechy do diety dziecka dużo wcześniej – najlepiej już w okresie niemowlęctwa (nawet po 6. miesiącu życia), oczywiście w postaci przystosowanej do możliwości malucha (np. zmielone).
W Wielkiej Brytanii przeprowadzono badania, podczas których 640 niemowlaków w wieku 4-11 miesięcy podzielono na dwie grupy – jednej w pierwszych latach życia nie podawano orzechów, drugiej serwowano je trzy razy w tygodniu. Gdy dzieciaki skończyły 5 lat, poddano je testom alergicznym – wyniki mówią same za siebie. Jedynie u 2% dzieci, do których diety włączono orzechy przed ukończeniem pierwszego roku życia, rozwinęła się alergia pokarmowa na te produkty, z kolei u ich rówieśników, którzy nie jadali orzechów, ten odsetek wyniósł aż 14%.
Kolejnym argumentem za wczesnym wprowadzaniem orzechów do diety dziecka może być fakt, że w Izraelu orzechy, które są częstym składnikiem tradycyjnych żydowskich potraw, są podawane dzieciom już po 6. miesiącu życia, a z badań brytyjskich naukowców wynika, że u maluchów żydowskich 10-krotnie rzadziej występuje uczulenie na orzechy niż u ich brytyjskich rówieśników.
Warto pamiętać, że podobnie jak w przypadku glutenu czy jajek orzechy należy wprowadzać do diety maluchów stopniowo, w niewielkich ilościach, dokładnie obserwując reakcję dziecka. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy skonsultować się z pediatrą.
Masło orzechowe dla dzieci TAK, ale tylko DOMOWE
Pierwszym produktem zawierającym orzechy, który wielu rodzicom przychodzi do głowy jako idealny pomysł na ich wprowadzenie do diety dziecka, jest masło orzechowe, które ze względu na konsystencję łatwo podać nawet niemowlakowi. Niestety to, co oferują nam sklepy, jest dalekie od ideału, gdyż masło ze słoiczka ma obok orzechów ziemnych w swoim składzie olej palmowy oraz sól i cukier, a tych produktów przy komponowaniu posiłków dla dzieci powinniśmy się wystrzegać. Czy to oznacza, że musimy pozbawić maluchy radości z jego spożywania – oczywiście, że nie! Możemy sami przygotować smaczne masło orzechowe, tym bardziej że jego wykonanie jest dziecinnie proste. Do przepisu na domowe masło orzechowe dla dzieci potrzebujemy tylko:
Masło orzechowe możemy zrobić z dowolnych orzechów. W domowym wyrobie używamy wyłącznie orzechów, ale jeśli lubimy eksperymentować, do gotowej masy możemy dokładać dowolne dodatki, np. kakao lub gorzką czekoladę czy miód oraz różne przyprawy, np. kardamon lub cynamon. Najlepiej kupić orzechy niesolone, a później lekko samemu posolić masę orzechową. Orzechy (2-3 szklanki) można piec na suchej blaszce w piekarniku (w temp. ok. 70 st. C przez kilka minut) lub podprażyć na suchej patelni.
Od czasu do czasu trzeba orzeszki zamieszać, żeby się nie przypaliły. Gdy tylko zaczną się lekko rumienić, zdejmujemy je z ognia i przerzucamy do innego pojemnika, żeby całkowicie wystygły. Następnie wsypujemy orzechy do blendera lub malaksera i miksujemy na wysokich obrotach. Najpierw orzeszki zamienią się w proszek, a potem zaczną puszczać tłuszcz. Miksowanie trwa przeważnie 10-15 minut. Możemy delikatnie posolić masę.
Gotowe masło orzechowe wystarczy przełożyć do czystego słoika i przechowywać w lodówce maksymalnie do 4 tygodni.
Masła możemy użyć, smarując nim pieczywo, naleśniki, dodając do owocowych deserów czy owsianki.
Oprac. Agata Opiela (dietetyk, ekspert ds. żywienia)
