Zupka dla niemowlaka. Jakie składniki mogą, a jakie nie powinny się w niej znaleźć?
Zupka to dla niemowlaka najczęściej pierwszy, niemleczny posiłek. Karmiony dotąd wyłącznie mlekiem mamy maluch potrzebuje czasu na przyzwyczajenie się do nowych smaków. Z jakich warzyw przygotować zatem tę pierwszą zupkę? Kiedy można wprowadzać kolejne? Czy w grę wchodzą jakiekolwiek przyprawy? Wszystkie te wątpliwości rozwiewamy w poniższym artykule.
Pierwsza zupka dla niemowlaka. Kiedy?
Zupy są smacznym i zdrowym posiłkiem dla twojego dziecka. To doskonały sposób na wprowadzenie do diety malucha nowych smaków oraz potraw bogatych w składniki odżywcze.
Poniżej przedstawiamy trzy najistotniejsze wskazówki dotyczące wprowadzania zup do diety dziecka:
- Dobrze jest porozmawiać z lekarzem przed wprowadzeniem pokarmów stałych. Jeśli karmisz piersią, specjaliści zalecają wyłącznie pokarm mamy do ukończenia szóstego miesiąca życia dziecka.
- Nowe smaki należy wprowadzać stopniowo, najlepiej po dwa w tygodniu. Ułatwia to śledzenie alergii lub nietolerancji pokarmowej, które pojawiają się najczęściej 48–72 godzin po podaniu nowego produktu.
- Pierwsza zupka dla niemowlaka powinna mieć konsystencję papki. Najlepiej jeśli będzie składać się z jednego warzywnego składnika i odrobiny tłuszczu (najlepszy jest nierafinowany olej rzepakowy). Pierwszym warzywem w diecie dziecka może być marchewka lub ziemniak.
Jak przygotować zupkę dla niemowlaka?
Warzywa starannie umyj i obierz ze skórki. Nie wolno ich moczyć, by niepotrzebnie nie wypłukiwać witamin. Możesz je ugotować w wodzie, ale posiłek będzie o wiele bardziej wartościowy, jeśli przygotujesz je na parze i dopiero potem zmiksujesz z przegotowaną bądź źródlaną wodą.
Ugotowane jarzyny należy zmiksować z odrobiną tłuszczu. W przypadku braku miksera można wykorzystać szklaną lub plastikową tarkę do warzyw. By zupka nie była zbyt rzadka czy zbyt gęsta, należy składniki połączyć w proporcji 1:1. Jeśli po ugotowaniu trzeba ją zagęścić, można dodać kleiku, jeśli rozrzedzić – trochę wody.
O czym jeszcze warto pamiętać, przygotowując pierwszą zupkę dla dziecka?
- W pierwszym roku życia nie wolno solić potraw. Obciąża to nerki i zaburza wchłanianie wapnia.
- Do pierwszej zupki dla niemowlaka nie należy też dodawać ziół. Nieco później możesz zacząć stopniowo je wprowadzać, ale w bardzo niewielkich ilościach. Muszą być to zioła naturalne, a nie ich mieszanki, aby móc wykluczyć alergię. Najlepiej zacząć od ziół delikatnych, tj. bazylii, koperku, pietruszki.
- Staraj się wybierać produkty sezonowe lub mrożone. Warzywa muszą wyglądać świeżo.
- Przed gotowaniem zadbaj o to, by warzywa były niezwykle starannie umyte i obrane.
Uwaga: początkowo podawaj dziecku zupę w postaci dość wodnistej papki, a następnie stopniowo dodawaj grubo miksowane, a następnie tylko rozgniecione warzywa, nawet jeśli maluch nie ma jeszcze zębów. Tym sposobem zachęcasz go do gryzienia.
Sposób podawania
Raczej nie ma co liczyć na to, że maluch zje całą miseczkę pierwszej zupki, jaką dla niego przygotowaliśmy. Sukcesem będzie 4–5 łyżeczek. Nie zmuszaj go do tego, by zjadł więcej. Jest to przecież jego pierwszy niemleczny posiłek!
Aby doświadczenia związane z poznawaniem nowych smaków były pozytywne, należy pamiętać również o tym, by spożywana zupka była świeża. Zawsze należy też sprawdzać temperaturę i smak zupy, zanim podamy ją dziecku.
Gdy maluch oswoi się już z nowym rodzajem posiłku, można stopniowo zwiększać porcje, w zależności od upodobań dziecka. Nigdy nie zmuszaj jednak dziecka do jedzenia. To samo dotyczy nowych składników. Jeśli maluch nie polubi nowego dania, odczekaj trochę i potem spróbujcie znowu. Staraj się podawać dziecku potrawy o różnorodnych smakach, by nauczyło się zjadać jak najwięcej różnych warzyw.
Jeśli decydujesz się podawać dziecku mięso, dodaj je do zupy dopiero po 2–3 tygodniach rozszerzenia diety. Wybierz drób (kurczaka lub indyka) z hodowli ekologicznej. Na początek wystarczy 10 gramów – czyli ok. dwie łyżeczki ugotowanego i posiekanego lub zmiksowanego mięsa. Po dwóch miesiącach możesz dołożyć kolejną łyżeczkę. Zamiast drobiu można dodawać kawałeczek ryby: halibuta, mintaja, pstrąga lub łososia – również z hodowli ekologicznych lub z połowów z czystych wód.
W późniejszym etapie rozszerzania diety niemowlaka zupkę można też zabielić. Zamiast śmietany lepiej użyć do tego jogurtu naturalnego. Nigdy natomiast nie zagęszczaj zup mąką ani zasmażką, w daniach dla maluchów lepiej sprawdza się kleik.
Jakich warzyw używać do przygotowania zupki dla niemowlęcia
Dla 6-miesięcznych dzieci najlepiej nadają się: marchew, ziemniaki, dynia, brokuł i korzeń pietruszki. W 7. lub 8. miesiącu można podać zupkę z buraków, kalafiora oraz szparagów. Gdy dziecko skończy 9–10 miesięcy, może spróbować cukinii, ciecierzycy, grochu, fasoli i bakłażana. Dozwolone przyprawy to natka pietruszki i koperek. W późniejszych miesiącach można zastosować także tymianek, bazylię, oregano i majeranek. Jeśli twoje niemowlę wyjątkowo polubi zupy, po kilku miesiącach, zamiast podawać mu wielowarzywne musy, zacznij podawać mu zupki o bardziej zdecydowanym, dominującym smaku: pomidorową, kalafiorową, brokułową, koperkową, barszczyk itp.
Poza ziemniakami do zupek dla niemowląt można dodawać kleiki oraz kasze: mannę, gryczaną, jaglaną, jęczmienną lub perłową; ryż (brązowy); komosę ryżową oraz pełnoziarnisty makaron.
Korzyści z podawania zup niemowlętom:
- Zwiększenie ilości warzyw w diecie, a co za tym idzie, składników mineralnych i witamin.
- Zwiększenie ilości płynów, co jest ważne, gdy dziecko pije zbyt mało.
- Zupa to potrawa, która pozwala „przemycić” wiele składników odżywczych podczas karmienia dziecka niechętnego do jedzenia (zagęszczona ryżem, soczewicą, kleikiem czy makaronem, doprawiona masłem, oliwą czy jogurtem pozwala na większe skoncentrowanie składników kalorycznych).
- Ciepły płyn to najlepsza potrwa podawana podczas choroby dziecka: lekkostrawna, nie wymaga żucia.
- Odpowiednio przyprawione zupy (czosnkiem, bazylią, kurkumą, pieprzem, papryką) podawane starszym dzieciom pomagają zwalczyć infekcje.
Jak przechowywać gotową zupkę dla niemowlaka
Specjaliści są zgodni, że najwięcej składników odżywczych ma zupa świeżo przygotowana, ale równie dobrze można przygotować jej więcej i zamrozić. A tuż przed podaniem rozmrozić i podgrzać.
Można też zrobić posiłki na zapas w słoiczkach. Należy przygotować składniki jak do świeżej zupki: umyć, obrać, pokroić, ugotować i zmiksować na papkę. Odpowiednio wymierzone porcje zupki należy przełożyć do wyparzonych słoiczków i dokładnie zakręcić. Danie można przechowywać w lodówce 2–3 dni. Jeśli chcesz przechowywać posiłek przez dłuższy czas, słoiczki trzeba zapasteryzować.
Jeśli nie masz możliwości przygotowywania dziecku zupek, możesz podawać gotowe, kupione w sklepie. Oczywiście, odpowiednio dobrane do wieku i potrzeb dziecka. Warto pamiętać, że maluch nie zje od razu całej zawartości słoiczka, więc lepiej przełożyć porcję na talerzyk i podgrzać, a resztę włożyć do lodówki i podać kolejnego dnia.
Oprac. Anna Dobiecka
Konsultacja specjalistyczna: Zuzanna Kłos, dietetyk dziecięcy
